نوروبلاستوما


نوروبلاستوما

نوروبلاستوما سرطانی است که از سلول های عصبی نابالغ در چندین ناحیه از بدن ایجاد می شود.

نوروبلاستوما بصورت رایج در اطراف و درون غدد فوق کلیوی، که منشا مشابه سلول های عصبی دارند و بالای کلیه ها قرار گرفته اند، ایجاد می شود. با این حال نوروبلاستوما می تواند همچنین در دیگر ناحیه های شکم و قفسه سینه، گردن و نزدیک ستون فقرات -جایی که گروهی از سلول های عصبی وجود دارند، رخ دهد.

نوروبلاستوما معمولا کودکان 5 سال یا پایین تر را دچار می کند و وقوع آن در کودکان سنین بالاتر نادر است.

برخی از انواع نوروبلاستوما ممکن است به خودی خود درمان شده در حالی که برخی دیگر نیازمند چند مرتبه درمان باشند. گزینه های درمانی نوروبلاستوما برای فرزند شما به چندین عامل بستگی دارد.

علائم

علائم نوروبلاستوما

اسهال و یبوست یکی از علائم این بیماری است

علائم و نشانه های نوروبلاستوما بستگی به آن قسمت از بدن که دچار شده است دارد.
نوروبلاستوما در شکم، که رایجترین نوع است، میتواند علائم و نشانه هایی مانند موارد زیر داشته باشد :

  • درد شکمی
  • رشد زایده زیر پوستی که به لمس حساس نیست
  • تغییر در عادات روده ایی مانند اسهال و یبوست

نوروبلاستوما در قفسه سینه میتواند علائم و نشان های زیر را داشته باشد :

  • خس خس سینه
  • درد قفسه سینه
  • تغییر در چشم‌ها مانند افتادگی پلک و اندازه‌ی نامنظم مردمک دو چشم

دیگر نشانه ها و علائم نوروبلاستوما ممکن است شامل موارد زیر شود :

  • برآمدگی های بافتی در زیر پوست
  • چشمانی که به نظر میرسد از جای خود بیرون زده اند (پروپتوز)
  • دایره های تیره مانند کبودی در اطراف چشمها
  • درد کمر
  • تب
  • کاهش وزن غیرمنتظره
  • درد استخوان

ریسک فاکتور ها

کودکانی که سابقه خانوادگی نوروبلاستوما دارند ممکن است برای ابتلا به این بیماری با احتمال بیشتری مواجه باشند. با این حال گمان زده می شود نوروبلاستوما با منشا خانوادگی بخشی کوچک از موارد ابتلا به نوروبلاستوما را تشکیل دهد. در بیشتر موارد، منشا آن هیچوقت معلوم نمی شود.

علت ابتلا

بطور کلی سرطان با جهش های ژنتیکی رخ می دهد که در آن سلول های سالم به سرعت رشد کرده و بر خلاف سلول های سالم فرمان توقف رشد را اجرا نمی کنند. سلول های سرطانی بیش از حد رشد کرده و تکثیر می شوند. تجمع سلول های غیرعادی ایجاد توده (توموری) می کند.

نوروبلاستوما در نوروبلاست ها (سلول های عصبی نابالغی که در روند رشد جنین ایجاد می شوند) رخ می دهد.

با رشد جنین، نوروبلاست ها سرانجام به سلول های عصبی و فیبرها و سلول هایی که غدد فوق کلیوی را تشکیل می دهند تبدیل می شوند. بیشتر نوربلاست ها تا دوران زایمان بالغ می شوند، با این حال می توان موارد اندکی از نوروبلاست های نابالغ را در نوزادان تازه متولد شده پیدا کرد. در اکثر مواقع این نوروبلاست ها بالغ شده یا از بین میروند. با این حال برخی دیگر تبدیل به تومور یا همان نوروبلاستوما می شوند.

منشا جهش ژنتیکی منتهی به نوروبلاستوما، نامعلوم است.

تشخیص

تشخیص نوروبلاستوما

معاینه فیزیکی برای تشخیص نوروبلاستوما

آزمایش و روش هایی که برای تشخیص نوروبلاستوما انجام می شوند شامل موارد زیر است :

  • معاینه فیزیکی : پزشک معاینه‌ی فیزیکی انجام می دهد تا به دنبال نشانه ها و علائم بگردد. پزشک سوالاتی در مورد عادت ها و رفتار کودک می پرسد.
  • آزمایش خون و ادرار : این آزمایشات ممکن است نشان دهنده‌ی منشا علائم و نشانه هایی که کودک تجربه می کند را نشان دهند. میتوان از آزمایش ادرار برای تشخیص میزان بالای برخی از مواد شیمیایی که در نتیجه‌ی تولید بیش از حد کاتکولامین ها در حضور نوروبلاستوما آزاد می شوند، استفاده کرد.
  • روش های تصویربرداری : روش های تصویربرداری ممکن است توده ایی را نشان دهند که علامت تومور است. این روش های تصویربرداری شامل رادیولوژی، سونوگرافی، سی تی اسکن، متایودوبنزیل گوانیدین (MIBG) اسکن و ام آر آی و روش های دیگر است.
  • برداشتن نمونه ایی از بافت برای آزمایش : اگر توده ایی یافت شده است، ممکن است پزشک بخواهد نمونه ایی از بافت را برای ارزیابی جدا کند (نمونه برداری). انجام آزمایشهایی مخصوص روی نمونه‌ی بافت می تواند نوع سلول های حاضر در تومور و خاصیت های ژنتیکی سلول های سرطانی را نشان دهند. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا برنامه درمانی فردی طراحی کند.
  • برداشتن نمونه ایی از مغز استخوان برای ارزیابی : ممکن است کودک تحت نمونه برداری مغز استخوان و آسپیراسیون مغز استخوان قرار گیرد تا پخش شدن نوروبلاستوما به مغز استخوان (ماده اسفنجی داخل بزرگترین استخوان بدن، جایی که سلول های خونی ایجاد می شوند) بررسی شود. برای برداشتن نمونه ایی از مغز استخوان، یک سوزن وارد استخوان لگن کودک می شود تا مغز استخوان برداشته شود.

تعیین میزان پیشرفت بیماری


زمانی که نوروبلاستوما تشخیص داده شد، ممکن است پزشک آزمایشهای بیشتری انجام دهد تا از وسعت (مرحله) سرطان و اینکه سرطان به عضو های دیگر رسیده است یا خیر، مطمعن شود. آگاهی از مرحله‌ی سرطان به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد کدام روش درمانی موثرتر است.

روش های تصویربرداری که برای مرحله بندی سرطان استفاده می شوند شامل، رادیولوژی، اسکن های استخوان، سی تی اسکن، ام آر آی، متایودوبنزیل گوانیدین اسکن، و چند مورد دیگر است.

مراحل نوروبلاستوما را با اعداد لاتین که از 0 تا IV است مرحله بندی می کنند، که در آن مراحل پایین تر گویای سرطانی است که در یک ناحیه محدود شده است. در مرحله IV سرطان پیشرفته به حساب میاید و یعنی به دیگر نواحی بدن پخش شده است.

درمان

درمان نوروبلاستوما

جراحی برای درمان این بیماری

پزشک روش درمان را با توجه به چندین عاملی که وضعیت کودک پس از درمان را تحت تاثیر قرار می دهند، انتخاب می کند. این عوامل شامل، سن فرزند، مرحله سرطان، نوع سلول های دچار سرطان و اینکه موارد غیرعادی کروموزوم یا ژنتیکی دخیل هستند یا خیر، می شود.
پزشک از این اطلاعات برای دسته بندی سرطان تحت یکی از عناوین کم خطر، خطر متوسط و پر خطر استفاده می کند. نوع درمان یا ترکیب درمان های اتخاذ شده برای درمان نوروبلاستوما در کودک، به درجه‌ی خطر بستگی دارد.

جراحی


جراحان از تیغ جراحی و دیگر ابزارهای مخصوص برای برداشتن سلول های سرطانی استفاده می کنند. در کودکان مبتلا به نوروبلاستومای کم خطر، جراحی برای برداشتن تومور ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد.
اینکه تومور را می توان به طور کامل برداشت یا خیر، به موقعیت و اندازه‌ی آن بستگی دارد. خطر برداشتن تومورهایی که به عضو های پیرامونی حیاتی، مانند ریه ها یا ستون فقرات متصل شده اند، زیاد است.
در نوروبلاستوما های خطر متوسط و پر خطر، ممکن است جراحان تلاش کنند تا حد ممکن تومور را بردارند. دیگر درمان ها مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی ممکن است برای از بین بردن باقی مانده سلول های سرطانی استفاده شوند.

پرتودرمانی


پرتودرمانی از پرتوهای دارای انرژی بالا مانند اشعه‌ی ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

ممکن است کودکان مبتلا به نوروبلاستوما کم خطر یا با خطر متوسط زمانی پرتودرمانی انجام دهند که جراحی و شیمی درمانی موثر نبوده اند. کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پر خطر ممکن است پرتودرمانی را بعد از شیمی درمانی و جراحی انجام دهند تا از بازگشت سرطان جلوگیری شود.

پرتودرمانی به طور کلی ناحیه ایی که نشانه گرفته شده است را تحت تاثیر قرار می دهد اما ممکن است برخی از سلول های سالم هم توسط پرتودرمانی آسیب ببینند. عوارض جانبی که کودک تجربه می کند بسته به محلی که پرتو دریافت کرده و مقدار تشعشعات استفاده شده دارد.

درمان با تقویت سیستم ایمنی


ایمنی درمانی از دارو هایی استفاده می کند که در مقابله با سلول های سرطان، راهنمای سیستم ایمنی بدن می شوند. ممکن است کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پرخطر داروهای ایمنی درمانی دریافت کنند تا سیستم ایمنی را برای از بین بردن سلول های نوروبلاستوما تحریک کند.

شیمی درمانی


شیمی درمانی از مواد شیمایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. شیمی درمانی سلول هایی را هدف قرار می دهد که مانند سلول های سرطانی سرعت رشد سریعی دارند. متاسفانه شیمی درمانی سلول های سالمی که رشد سریع دارند مانند سلول های فولیکول های مو و سلول های سیستم گوارشی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد که می تواند منجر به عوارض جانبی شود.

کودکان مبتلا به نوروبلاستوما با خطر متوسط معمولا قبل از جراحی ترکیبی از داروهای شیمی درمانی را دریافت می کنند تا احتمال برداشتن کامل تومور افزایش یابد.

کودکان مبتلا به نوروبلاستوما با خطر بالا معمولا دوزهای بالایی از داروهای شیمی درمانی استفاده می کنند که برای کوچک کردن تومور و از بین بردن سلول های سرطانی که به جای دیگری از بدن پخش شده اند، تجویز می شود. شیمی درمانی معمولا قبل از جراحی و قبل از پیوند مغز استخوان انجام می شود.

پیوند مغز استخوان


ممکن است کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پرخطر تحت پیوند سلول های بنیادی گرفته شده از مغز استخوان (پیوند سلول های بنیادی اتولوگ) قرار گیرند.
قبل از پیوند مغز استخوان، فرآیندی روی کودک انجام می شود که در آن سلول های بنیادی از خون جداسازی شده و برای استفاده در آینده ذخیره می شوند. سپس دوز بالای شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن کودک استفاده می شود. سپس سلول های بنیادی به جایی از بدن کودک تزریق می شوند که قابلیت ساخت سلول های خونی جدید و سالم دارد.

علائم

علائم

علائم نوروبلاستوما

اسهال و یبوست یکی از علائم این بیماری است

علائم و نشانه های نوروبلاستوما بستگی به آن قسمت از بدن که دچار شده است دارد.
نوروبلاستوما در شکم، که رایجترین نوع است، میتواند علائم و نشانه هایی مانند موارد زیر داشته باشد :

  • درد شکمی
  • رشد زایده زیر پوستی که به لمس حساس نیست
  • تغییر در عادات روده ایی مانند اسهال و یبوست

نوروبلاستوما در قفسه سینه میتواند علائم و نشان های زیر را داشته باشد :

  • خس خس سینه
  • درد قفسه سینه
  • تغییر در چشم‌ها مانند افتادگی پلک و اندازه‌ی نامنظم مردمک دو چشم

دیگر نشانه ها و علائم نوروبلاستوما ممکن است شامل موارد زیر شود :

  • برآمدگی های بافتی در زیر پوست
  • چشمانی که به نظر میرسد از جای خود بیرون زده اند (پروپتوز)
  • دایره های تیره مانند کبودی در اطراف چشمها
  • درد کمر
  • تب
  • کاهش وزن غیرمنتظره
  • درد استخوان
ریسک فاکتور

ریسک فاکتور ها

کودکانی که سابقه خانوادگی نوروبلاستوما دارند ممکن است برای ابتلا به این بیماری با احتمال بیشتری مواجه باشند. با این حال گمان زده می شود نوروبلاستوما با منشا خانوادگی بخشی کوچک از موارد ابتلا به نوروبلاستوما را تشکیل دهد. در بیشتر موارد، منشا آن هیچوقت معلوم نمی شود.

علت ابتلا

علت ابتلا

بطور کلی سرطان با جهش های ژنتیکی رخ می دهد که در آن سلول های سالم به سرعت رشد کرده و بر خلاف سلول های سالم فرمان توقف رشد را اجرا نمی کنند. سلول های سرطانی بیش از حد رشد کرده و تکثیر می شوند. تجمع سلول های غیرعادی ایجاد توده (توموری) می کند.

نوروبلاستوما در نوروبلاست ها (سلول های عصبی نابالغی که در روند رشد جنین ایجاد می شوند) رخ می دهد.

با رشد جنین، نوروبلاست ها سرانجام به سلول های عصبی و فیبرها و سلول هایی که غدد فوق کلیوی را تشکیل می دهند تبدیل می شوند. بیشتر نوربلاست ها تا دوران زایمان بالغ می شوند، با این حال می توان موارد اندکی از نوروبلاست های نابالغ را در نوزادان تازه متولد شده پیدا کرد. در اکثر مواقع این نوروبلاست ها بالغ شده یا از بین میروند. با این حال برخی دیگر تبدیل به تومور یا همان نوروبلاستوما می شوند.

منشا جهش ژنتیکی منتهی به نوروبلاستوما، نامعلوم است.

تشخیص

تشخیص

تشخیص نوروبلاستوما

معاینه فیزیکی برای تشخیص نوروبلاستوما

آزمایش و روش هایی که برای تشخیص نوروبلاستوما انجام می شوند شامل موارد زیر است :

  • معاینه فیزیکی : پزشک معاینه‌ی فیزیکی انجام می دهد تا به دنبال نشانه ها و علائم بگردد. پزشک سوالاتی در مورد عادت ها و رفتار کودک می پرسد.
  • آزمایش خون و ادرار : این آزمایشات ممکن است نشان دهنده‌ی منشا علائم و نشانه هایی که کودک تجربه می کند را نشان دهند. میتوان از آزمایش ادرار برای تشخیص میزان بالای برخی از مواد شیمیایی که در نتیجه‌ی تولید بیش از حد کاتکولامین ها در حضور نوروبلاستوما آزاد می شوند، استفاده کرد.
  • روش های تصویربرداری : روش های تصویربرداری ممکن است توده ایی را نشان دهند که علامت تومور است. این روش های تصویربرداری شامل رادیولوژی، سونوگرافی، سی تی اسکن، متایودوبنزیل گوانیدین (MIBG) اسکن و ام آر آی و روش های دیگر است.
  • برداشتن نمونه ایی از بافت برای آزمایش : اگر توده ایی یافت شده است، ممکن است پزشک بخواهد نمونه ایی از بافت را برای ارزیابی جدا کند (نمونه برداری). انجام آزمایشهایی مخصوص روی نمونه‌ی بافت می تواند نوع سلول های حاضر در تومور و خاصیت های ژنتیکی سلول های سرطانی را نشان دهند. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا برنامه درمانی فردی طراحی کند.
  • برداشتن نمونه ایی از مغز استخوان برای ارزیابی : ممکن است کودک تحت نمونه برداری مغز استخوان و آسپیراسیون مغز استخوان قرار گیرد تا پخش شدن نوروبلاستوما به مغز استخوان (ماده اسفنجی داخل بزرگترین استخوان بدن، جایی که سلول های خونی ایجاد می شوند) بررسی شود. برای برداشتن نمونه ایی از مغز استخوان، یک سوزن وارد استخوان لگن کودک می شود تا مغز استخوان برداشته شود.

تعیین میزان پیشرفت بیماری


زمانی که نوروبلاستوما تشخیص داده شد، ممکن است پزشک آزمایشهای بیشتری انجام دهد تا از وسعت (مرحله) سرطان و اینکه سرطان به عضو های دیگر رسیده است یا خیر، مطمعن شود. آگاهی از مرحله‌ی سرطان به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد کدام روش درمانی موثرتر است.

روش های تصویربرداری که برای مرحله بندی سرطان استفاده می شوند شامل، رادیولوژی، اسکن های استخوان، سی تی اسکن، ام آر آی، متایودوبنزیل گوانیدین اسکن، و چند مورد دیگر است.

مراحل نوروبلاستوما را با اعداد لاتین که از 0 تا IV است مرحله بندی می کنند، که در آن مراحل پایین تر گویای سرطانی است که در یک ناحیه محدود شده است. در مرحله IV سرطان پیشرفته به حساب میاید و یعنی به دیگر نواحی بدن پخش شده است.

درمان

درمان

درمان نوروبلاستوما

جراحی برای درمان این بیماری

پزشک روش درمان را با توجه به چندین عاملی که وضعیت کودک پس از درمان را تحت تاثیر قرار می دهند، انتخاب می کند. این عوامل شامل، سن فرزند، مرحله سرطان، نوع سلول های دچار سرطان و اینکه موارد غیرعادی کروموزوم یا ژنتیکی دخیل هستند یا خیر، می شود.
پزشک از این اطلاعات برای دسته بندی سرطان تحت یکی از عناوین کم خطر، خطر متوسط و پر خطر استفاده می کند. نوع درمان یا ترکیب درمان های اتخاذ شده برای درمان نوروبلاستوما در کودک، به درجه‌ی خطر بستگی دارد.

جراحی


جراحان از تیغ جراحی و دیگر ابزارهای مخصوص برای برداشتن سلول های سرطانی استفاده می کنند. در کودکان مبتلا به نوروبلاستومای کم خطر، جراحی برای برداشتن تومور ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد.
اینکه تومور را می توان به طور کامل برداشت یا خیر، به موقعیت و اندازه‌ی آن بستگی دارد. خطر برداشتن تومورهایی که به عضو های پیرامونی حیاتی، مانند ریه ها یا ستون فقرات متصل شده اند، زیاد است.
در نوروبلاستوما های خطر متوسط و پر خطر، ممکن است جراحان تلاش کنند تا حد ممکن تومور را بردارند. دیگر درمان ها مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی ممکن است برای از بین بردن باقی مانده سلول های سرطانی استفاده شوند.

پرتودرمانی


پرتودرمانی از پرتوهای دارای انرژی بالا مانند اشعه‌ی ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

ممکن است کودکان مبتلا به نوروبلاستوما کم خطر یا با خطر متوسط زمانی پرتودرمانی انجام دهند که جراحی و شیمی درمانی موثر نبوده اند. کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پر خطر ممکن است پرتودرمانی را بعد از شیمی درمانی و جراحی انجام دهند تا از بازگشت سرطان جلوگیری شود.

پرتودرمانی به طور کلی ناحیه ایی که نشانه گرفته شده است را تحت تاثیر قرار می دهد اما ممکن است برخی از سلول های سالم هم توسط پرتودرمانی آسیب ببینند. عوارض جانبی که کودک تجربه می کند بسته به محلی که پرتو دریافت کرده و مقدار تشعشعات استفاده شده دارد.

درمان با تقویت سیستم ایمنی


ایمنی درمانی از دارو هایی استفاده می کند که در مقابله با سلول های سرطان، راهنمای سیستم ایمنی بدن می شوند. ممکن است کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پرخطر داروهای ایمنی درمانی دریافت کنند تا سیستم ایمنی را برای از بین بردن سلول های نوروبلاستوما تحریک کند.

شیمی درمانی


شیمی درمانی از مواد شیمایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. شیمی درمانی سلول هایی را هدف قرار می دهد که مانند سلول های سرطانی سرعت رشد سریعی دارند. متاسفانه شیمی درمانی سلول های سالمی که رشد سریع دارند مانند سلول های فولیکول های مو و سلول های سیستم گوارشی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد که می تواند منجر به عوارض جانبی شود.

کودکان مبتلا به نوروبلاستوما با خطر متوسط معمولا قبل از جراحی ترکیبی از داروهای شیمی درمانی را دریافت می کنند تا احتمال برداشتن کامل تومور افزایش یابد.

کودکان مبتلا به نوروبلاستوما با خطر بالا معمولا دوزهای بالایی از داروهای شیمی درمانی استفاده می کنند که برای کوچک کردن تومور و از بین بردن سلول های سرطانی که به جای دیگری از بدن پخش شده اند، تجویز می شود. شیمی درمانی معمولا قبل از جراحی و قبل از پیوند مغز استخوان انجام می شود.

پیوند مغز استخوان


ممکن است کودکان مبتلا به نوروبلاستوما پرخطر تحت پیوند سلول های بنیادی گرفته شده از مغز استخوان (پیوند سلول های بنیادی اتولوگ) قرار گیرند.
قبل از پیوند مغز استخوان، فرآیندی روی کودک انجام می شود که در آن سلول های بنیادی از خون جداسازی شده و برای استفاده در آینده ذخیره می شوند. سپس دوز بالای شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن کودک استفاده می شود. سپس سلول های بنیادی به جایی از بدن کودک تزریق می شوند که قابلیت ساخت سلول های خونی جدید و سالم دارد.

بازدید های این مقاله

355 نفر

به این مقاله امتیاز بده !

میانگین امتیاز / 5. تعداد رای

اولین شخصی باشید که امتیاز می دهید !

به اشتراک بگذارید !

بیماری های مشابه

فهرست