گیرافتادگی عصب
گیرافتادگی عصب زمانی رخ می دهد که فشار اضافی بر روی عصب توسط بافت های اطرافش مانند استخوان، رباط، عضلات یا عضروف ها ایجاد می شود. این فشار می تواند منجر به درد، مورمور شدن، کرختی یا ضعف شود.
گیرافتادگی عصب می تواند در بسیاری از قسمت های بدن رخ دهد. برای مثال فتق دیسک در کمر ممکن است بر ریشه‌ی عصب فشار وارد کند. این واقعه ممکن است منجر به دردی شود که تا پایین پاها حس می شود. بطور مشابه فشردگی عصب در مچ دست می تواند منجر به بی حسی در دست و انگشتان شما شود (سندرم تونل کاپرال).
از طریق استراحت و دیگر درمان های معمول، اکثر افراد طی چند روز تا چند هفته بهود می یابند. در برخی موارد جراحی برای بهبود درد ایجاد شده توسط گیرافتادگی عصب نیاز است.
علائم
مورمور شدن قسمت دچار شده از علائم این عارضه است
علائم و نشانه های گیرافتادگی عصب شامل موارد زیر است :
- کرختی یا کاهش احساس در ناحیه ایی که عصب مبتلا شده به آن میرسد
- درد شدید، خارش یا سوزشی که ممکن است به قسمت های دیگر پخش شود
- احساس مومور شدن یا سوزن سوزن شدن
- ضعف عضله ایی در ناحیه‌ی دچار شده
- احساس مکرر خواب رفتن دست یا پا
مشکلات مرتبط با گیرافتادگی عصب ممکن است زمانی که خوابیده اید شدید تر شود.
ریسک فاکتور ها
عوامل زیر ممکن است احتمال ایجاد گیرافتادگی عصب را افزایش دهند :
- جنسیت : بانوان بیشتر در معرض سندرم تونل کارپال قرار دارند، که احتمالا به دلیل داشتن تونل کارپال کوچکتر است.
- خاراستخوان ها : جراحت یا عارضه ایی که منجر به ضخیم شدن استخوان می شود (مانند آرتروز) می تواند منجر به خاراستخوان شود. خارهای استخوان می توانند نخاع را سفت کرده و همچنین فضایی که عصب ها از آن عبور می کنند را باریک کنند که منجر به گیرافتادگی عصب می شود.
- روماتیسم مفصلی : التهاب ایجاد شده توسط روماتیسم مفصلی می تواند عصب ها را (مخصوصا عصب داخل مفصل ها) فشرده کند.
- بیماری تیروئید : افراد مبتلا به بیماری تیروئید بیشتر در معرض سندروم تونل کارپال قرار دارند.
دیگر عوامل خطرآفرین شامل موارد زیر است :
- دیابت : افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض گیرافتادگی عصب هستند
- استفاده بیش از حد : مشاغل یا سرگرمی هایی که نیازمند حرکت مکرر دست، مچ دست یا کتف می شود مانند کار در کارخانه که احتمال گیرافتادگی عصب را افزایش می دهد
- چاقی : اضافه وزن می تواند بر عصب ها فشار بیشتری وارد کند
- بارداری : آب و وزن اضافه‌ی مرتبط با بارداری می تواند مسیر عصب را متورم کند که منجر به فشرده شده اعصاب می شود.
- استراحت مطلق بلند مدت : دراز کشیدن برای مدت طولانی می تواند احتمال گیرافتادگی عصب را افزایش دهد.
افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر دچار این عارضه می شوند
علت ابتلا
گیرافتادگی عصب زمانی رخ می دهد که فشار بیش از اندازه به عصب توسط بافت های اطرافش ایجاد می شود.
در برخی موارد این بافت ممکن است استخوان یا غضروف، مانند فتق دیسک ستون فقرات که به ریشه‌ی عصب فشار می آورد. در موارد دیگر، عضله یا تاندون ها ممکن است منجر به ایجاد این عارضه شود.
در سندرم تونل کارپال، تعدادی از بافت ها ممکن است عامل فشار بر روی عصب میانه تونل کارپال باشند که شامل تاندون های متورم شده در داخل تونل، استخوان بزرگ شده ایی که تونل را باریک میکنند، یا عضروف های ضخیم شده یا فرسوده است.
ممکن است تعدادی از عارضه ها باعث شوند که بافت بر روی عصب یا اعصاب فشار وارد کند. این عارضه ها شامل موارد زیر است :
- جراحت
- روماتیسم مفصلی یا آتروز مچ دست
- فشار وارد شده از فعالیت مکرر
- فعالیت های ورزشی یا سرگرمی
- چاقی
اگر عصبی برای مدتی کوتاه فشرده شود، معمولا آسیب دائمی رخ نمی دهد. زمانی که فشار بهبود می یابد، عملکرد عصب به حالت عادی باز می گردد. با این حال اگر فشار ادامه یابد، درد مزمن و آسیب دائمی به عصب ممکن است رخ دهد.
تشخیص
رادیولوژی می تواند فشار وارد شده به عصب توسط استخوان ها را نشان دهد
پزشک در مورد علائم می پرسد و معاینه فیزیکی انجام می دهد.
اگر پزشک به وجود گیرافتادگی عصب شک کرده باشد، ممکن است چند آزمایش تجویز کند. این آزمایشات شامل موارد زیر است :
- آزمایش خون : ممکن است آزمایش خون انجام دهید تا سطوح گلوکز خون یا تیروئید اندازه گیری شود.
- نمونه برداری از مایع نخاعی : این روش نمونه ایی از مایع مغزی نخاعی (CSF) را از ناحیه‌ی ستون فقرات جمع آوری می کند. مایع مغزی نخاعی برای ارزیابی نشانه های التهاب یا عفونت به آزمایشگاه فرستاده می شود.
- رادیولوژی : این تصاویر جایگاه استخوان ها را نمایش داده و می تواند وجود باریک شدگی یا صدمه ایی که می تواند منجر به گیرافتادگی عصب شود را تشخیص دهد.
- تست سرعت هدایت عصبی : این روش میزان شوک های الکتریکی عصب ها و عملکرد آنها در عضلات و اعصاب را از طریق جایگزاری الکترودهایی روی پوست اندازه گیری می کند. این روش شوک های الکتریکی سیگنال های عصبی را هنگام عبور جریان از عصب اندازه گیری می کند. نتایج این آزمایش وجود آسیب عصبی را برای پزشک مشخص می کند.
- الکترومیوگرافی (EMG) : در EMG (یا نوار عصب و عضله) پزشک شما سوزن های الکترودی را از طریق پوست وارد چندین عضله می کند. این روش فعالیت الکترکی عضلات شما را زمانی که منقبض می شوند و زمانی که در حال استراحت هستند اندازه گیری می کند. نتایج این روش وجود صدمه در عصب هایی که به عضلات ختم می شوند را مشخص می کند.
- ام آر آی : این روش از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری با جزئیات از چندین زاویه از بدن شما استفاده می کند. این روش ممکن است زمانی استفاده شود که پزشک به وجود فشار روی ریشه‌ی یک عصب شک کرده باشد.
- سونوگرافی با کیفیت بالا : سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از ساختار های داخل بدن استفاده می کند. این روش برای تشخیص سندرم گیرافتادگی عصب مانند سندرم تونل کارپال استفاده می کند.
درمان
استفاده از آتل یکی از روش های درمانی گیرافتادگی عصب است
رایج ترین روش درمان گیرافتادگی عصب استراحت دادن به ناحیه‌ی دچار شده است. از پزشک خود در مورد توقف برخی از فعالیت هایی که منشا فشار یا تحریک کننده‌ی آن است، صحبت کنید.
بسته به ناحیه‌ی گیرافتادگی عصب، ممکن است نیاز به آتل یا مچ بند داشته باشید تا آن ناحیه بدون حرکت بماند. اگر مبتلا به سندرم تونل کارپال هستید ممکن است پزشک پوشیدن آتل را در طول روز و همچنین شب توصیه کند چراکه مچ دست به طور رایج هنگام خواب خم و صاف می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست می تواند به شما ورزش هایی برای قدرت بخشی و کشش عضلات ناحیه‌ی دچار شده دهد که می تواند فشار بر روی عصب را بهبود بخشد. فیزیوتراپیست همچنین ممکن است ایجاد تغییر در فعالیت هایی که عصب را تحریک می کند را توصیه کند.
جراحی
اگر گیرافتادگی عصب بین چند هفته تا چند ماه با درمان های معمول بهبود نیابد، پزشک ممکن است جراحی برای برداشتن فشار بر روی عصب را توصیه کند. نوع جراحی بسته به موقعیت گیرافتادگی عصب دارد.
جراحی ممکن است شامل برداشتن خاراستخوان یا بخشی از دیسک فتق شده در ستون فقرات باشد. برای مثال ممکن است شامل برداشتن غضروف کاپرال برای ایجاد فضای بیشتر برای عبور عصب از درون مچ دست باشد.
دارودرمانی
داروهای غیرالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می توانند در کاهش درد موثر باشند. داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و داروهای سه حلقه ای مانند نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین معمولا برای درمان درد مرتبط با عصب تجویز می شوند.
کورتیکواستروئید های خوراکی یا تزریقی ممکن است درد و التهاب را کاهش دهند.
پیشگیری
کارهای زیر ممکن است در پیشگیری از گیرافتادگی عصب موثر باشد :
- حالت صحیح نشستن : پاهای خود را روی هم نگذاشته و برای مدت طولانی در یک حالت ننشینید.
- تمرین های قدرتی و انعطاف پذیری را به برنامه ورزشی خود وارد کنید
- فعالیت های مکرر را محدود کرده و در صورت انجام، استراحت های منظم داشته باشید
- داشتن وزنی سالم
- علائم
-
علائم
مورمور شدن قسمت دچار شده از علائم این عارضه است
علائم و نشانه های گیرافتادگی عصب شامل موارد زیر است :
- کرختی یا کاهش احساس در ناحیه ایی که عصب مبتلا شده به آن میرسد
- درد شدید، خارش یا سوزشی که ممکن است به قسمت های دیگر پخش شود
- احساس مومور شدن یا سوزن سوزن شدن
- ضعف عضله ایی در ناحیه‌ی دچار شده
- احساس مکرر خواب رفتن دست یا پا
مشکلات مرتبط با گیرافتادگی عصب ممکن است زمانی که خوابیده اید شدید تر شود.
- ریسک فاکتور
-
ریسک فاکتور ها
عوامل زیر ممکن است احتمال ایجاد گیرافتادگی عصب را افزایش دهند :
- جنسیت : بانوان بیشتر در معرض سندرم تونل کارپال قرار دارند، که احتمالا به دلیل داشتن تونل کارپال کوچکتر است.
- خاراستخوان ها : جراحت یا عارضه ایی که منجر به ضخیم شدن استخوان می شود (مانند آرتروز) می تواند منجر به خاراستخوان شود. خارهای استخوان می توانند نخاع را سفت کرده و همچنین فضایی که عصب ها از آن عبور می کنند را باریک کنند که منجر به گیرافتادگی عصب می شود.
- روماتیسم مفصلی : التهاب ایجاد شده توسط روماتیسم مفصلی می تواند عصب ها را (مخصوصا عصب داخل مفصل ها) فشرده کند.
- بیماری تیروئید : افراد مبتلا به بیماری تیروئید بیشتر در معرض سندروم تونل کارپال قرار دارند.
دیگر عوامل خطرآفرین شامل موارد زیر است :
- دیابت : افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض گیرافتادگی عصب هستند
- استفاده بیش از حد : مشاغل یا سرگرمی هایی که نیازمند حرکت مکرر دست، مچ دست یا کتف می شود مانند کار در کارخانه که احتمال گیرافتادگی عصب را افزایش می دهد
- چاقی : اضافه وزن می تواند بر عصب ها فشار بیشتری وارد کند
- بارداری : آب و وزن اضافه‌ی مرتبط با بارداری می تواند مسیر عصب را متورم کند که منجر به فشرده شده اعصاب می شود.
- استراحت مطلق بلند مدت : دراز کشیدن برای مدت طولانی می تواند احتمال گیرافتادگی عصب را افزایش دهد.
افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر دچار این عارضه می شوند
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
گیرافتادگی عصب زمانی رخ می دهد که فشار بیش از اندازه به عصب توسط بافت های اطرافش ایجاد می شود.
در برخی موارد این بافت ممکن است استخوان یا غضروف، مانند فتق دیسک ستون فقرات که به ریشه‌ی عصب فشار می آورد. در موارد دیگر، عضله یا تاندون ها ممکن است منجر به ایجاد این عارضه شود.
در سندرم تونل کارپال، تعدادی از بافت ها ممکن است عامل فشار بر روی عصب میانه تونل کارپال باشند که شامل تاندون های متورم شده در داخل تونل، استخوان بزرگ شده ایی که تونل را باریک میکنند، یا عضروف های ضخیم شده یا فرسوده است.
ممکن است تعدادی از عارضه ها باعث شوند که بافت بر روی عصب یا اعصاب فشار وارد کند. این عارضه ها شامل موارد زیر است :
- جراحت
- روماتیسم مفصلی یا آتروز مچ دست
- فشار وارد شده از فعالیت مکرر
- فعالیت های ورزشی یا سرگرمی
- چاقی
اگر عصبی برای مدتی کوتاه فشرده شود، معمولا آسیب دائمی رخ نمی دهد. زمانی که فشار بهبود می یابد، عملکرد عصب به حالت عادی باز می گردد. با این حال اگر فشار ادامه یابد، درد مزمن و آسیب دائمی به عصب ممکن است رخ دهد.
- تشخیص
-
تشخیص
رادیولوژی می تواند فشار وارد شده به عصب توسط استخوان ها را نشان دهد
پزشک در مورد علائم می پرسد و معاینه فیزیکی انجام می دهد.
اگر پزشک به وجود گیرافتادگی عصب شک کرده باشد، ممکن است چند آزمایش تجویز کند. این آزمایشات شامل موارد زیر است :
- آزمایش خون : ممکن است آزمایش خون انجام دهید تا سطوح گلوکز خون یا تیروئید اندازه گیری شود.
- نمونه برداری از مایع نخاعی : این روش نمونه ایی از مایع مغزی نخاعی (CSF) را از ناحیه‌ی ستون فقرات جمع آوری می کند. مایع مغزی نخاعی برای ارزیابی نشانه های التهاب یا عفونت به آزمایشگاه فرستاده می شود.
- رادیولوژی : این تصاویر جایگاه استخوان ها را نمایش داده و می تواند وجود باریک شدگی یا صدمه ایی که می تواند منجر به گیرافتادگی عصب شود را تشخیص دهد.
- تست سرعت هدایت عصبی : این روش میزان شوک های الکتریکی عصب ها و عملکرد آنها در عضلات و اعصاب را از طریق جایگزاری الکترودهایی روی پوست اندازه گیری می کند. این روش شوک های الکتریکی سیگنال های عصبی را هنگام عبور جریان از عصب اندازه گیری می کند. نتایج این آزمایش وجود آسیب عصبی را برای پزشک مشخص می کند.
- الکترومیوگرافی (EMG) : در EMG (یا نوار عصب و عضله) پزشک شما سوزن های الکترودی را از طریق پوست وارد چندین عضله می کند. این روش فعالیت الکترکی عضلات شما را زمانی که منقبض می شوند و زمانی که در حال استراحت هستند اندازه گیری می کند. نتایج این روش وجود صدمه در عصب هایی که به عضلات ختم می شوند را مشخص می کند.
- ام آر آی : این روش از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری با جزئیات از چندین زاویه از بدن شما استفاده می کند. این روش ممکن است زمانی استفاده شود که پزشک به وجود فشار روی ریشه‌ی یک عصب شک کرده باشد.
- سونوگرافی با کیفیت بالا : سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از ساختار های داخل بدن استفاده می کند. این روش برای تشخیص سندرم گیرافتادگی عصب مانند سندرم تونل کارپال استفاده می کند.
- درمان
-
درمان
استفاده از آتل یکی از روش های درمانی گیرافتادگی عصب است
رایج ترین روش درمان گیرافتادگی عصب استراحت دادن به ناحیه‌ی دچار شده است. از پزشک خود در مورد توقف برخی از فعالیت هایی که منشا فشار یا تحریک کننده‌ی آن است، صحبت کنید.
بسته به ناحیه‌ی گیرافتادگی عصب، ممکن است نیاز به آتل یا مچ بند داشته باشید تا آن ناحیه بدون حرکت بماند. اگر مبتلا به سندرم تونل کارپال هستید ممکن است پزشک پوشیدن آتل را در طول روز و همچنین شب توصیه کند چراکه مچ دست به طور رایج هنگام خواب خم و صاف می شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست می تواند به شما ورزش هایی برای قدرت بخشی و کشش عضلات ناحیه‌ی دچار شده دهد که می تواند فشار بر روی عصب را بهبود بخشد. فیزیوتراپیست همچنین ممکن است ایجاد تغییر در فعالیت هایی که عصب را تحریک می کند را توصیه کند.
جراحی
اگر گیرافتادگی عصب بین چند هفته تا چند ماه با درمان های معمول بهبود نیابد، پزشک ممکن است جراحی برای برداشتن فشار بر روی عصب را توصیه کند. نوع جراحی بسته به موقعیت گیرافتادگی عصب دارد.
جراحی ممکن است شامل برداشتن خاراستخوان یا بخشی از دیسک فتق شده در ستون فقرات باشد. برای مثال ممکن است شامل برداشتن غضروف کاپرال برای ایجاد فضای بیشتر برای عبور عصب از درون مچ دست باشد.
دارودرمانی
داروهای غیرالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم می توانند در کاهش درد موثر باشند. داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین و داروهای سه حلقه ای مانند نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین معمولا برای درمان درد مرتبط با عصب تجویز می شوند.
کورتیکواستروئید های خوراکی یا تزریقی ممکن است درد و التهاب را کاهش دهند.
- پیشگیری
-
پیشگیری
کارهای زیر ممکن است در پیشگیری از گیرافتادگی عصب موثر باشد :
- حالت صحیح نشستن : پاهای خود را روی هم نگذاشته و برای مدت طولانی در یک حالت ننشینید.
- تمرین های قدرتی و انعطاف پذیری را به برنامه ورزشی خود وارد کنید
- فعالیت های مکرر را محدود کرده و در صورت انجام، استراحت های منظم داشته باشید
- داشتن وزنی سالم
