ترومبوز ورید عمقی


ترومبوز عمیق وریدی

ترومبوز ورید عمقی زمانی رخ می دهد که یک لخته خون در یک یا چند ورید عمیق بدن، معمولا پا ها، ایجاد می شود. ترومبوز ورید عمقی می تواند منجر به درد یا تورم پا شود. در برخی موارد این عارضه نشانه قابل توجهی ندارد.

شما اگر مبتلا به عارضه های خاص پزشکی که می توانند بر روی لخته شدن خون تاثیر بگذارند باشید، مبتلا به این بیماری می شوید. لخته خونی در پاها همچنین می تواند زمانی که پا ها برای مدتی طولانی حرکت نکرده باشند ایجاد شود. برای مثال شما ممکن است پاهای خود را زمانی که مسافتی طولانی طی میکنید، زمانی که در تخت پس از جراحی، بخاطر بیماری یا درد دراز کشیده اید، حرکت ندهید.

ترومبوز ورید عمقی میتواند عارضه ایی جدی باشد چرا که لخته های خونی در ورید ها می توانند از جای خود حرکت کنند. سپس این لخته ها می توانند از طریق جریان خون حرکت کرده، در ریه ها گیر کنند، و منجر به انسداد جریان خون (آمبولی ریوی) شوند. زمانی که ترومبوز عمیق وریدی و آمبولی ریوی با هم رخ می دهند، به آن ترومبوآمبولی وریدی (VTE) می گویند.

زمان تقریبی برای خواندن :

علائم

نشانه های ترومبوز عمیق وریدی

درد و گرفتگی ران از علائم این بیماری هستند

نشانه های ترومبوز ورید عمقی می تواند شامل موارد زیر باشد :

  • تورم پا
  • درد، گرفتگی یا حسایست به لمس در پا که معمولا در ران شروع می شود
  • تغییر در رنگ پوست پا مانند قرمز یا بنفش شدن که بسته به رنگ پوست شما دارد
  • احساس گرما در پای مبتلا

این بیماری می تواند بدون هیچ نشانه قابل توجهی رخ دهد.

ریسک فاکتور ها

بسیاری از موارد می توانند احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را افزایش دهند. هر چه ریسک فاکتور های بیشتری داشته باشید خطر ابتلای شما به این بیماری بیشتر است. این ریسک فاکتور ها شامل موارد زیر می شود :

  • سن : بیش از 60 ساله بودن شما را بیشتر در معرض ترومبوز ورید عمقی قرار می دهد. اما این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد.
  • حرکت نکردن : وفتی که پاها برای مدتی طولانی حرکت نکنند، عضلات ران فشرده (منقبض) نمی شوند. انقباض ماهیچه ها به جریان خون کمک می کند. نشستن برای مدتی طولانی مانند رانندگی یا پرواز با هواپیما احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی را افزایش می دهد. همچنین استراحت بلند مدت در تخت مانند دوران نقاهت طولانی مدت یا عارضه ایی مانند فلجی نیز می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
  • جراحت یا جراحی : جراحت ورید یا جراحی می تواند احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی را افزایش دهد.
  • بارداری : بارداری فشار بر روی ورید لگن و ران را افزایش می دهد. احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی می تواند تا شش هفته پس از بدنیا آوردن نوزاد ادامه یابد. افرادی که دچار مشکلات لختگی خون ارثی هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
  • قرص های ضد بارداری یا درمان از طریق جایگزینی هورمونها : هر دو مورد می توانند لختگی خون را افزایش دهند.
  • داشتن وزن زیاد یا چاقی : داشتن وزن زیاد فشار بر روی ورید های لگن و ران را افزایش می دهد.
  • سیگار کشیدن : سیگار کشیدن بر روی جریان خون و قابلیت لختگی خون تاثیر می گذارد که می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
  • سرطان : برخی از سرطان ها موادی که باعث لختگی خون می شوند را افزایش می دهند. برخی از روش های درمان سرطان نیز باعث افزایش لختگی خون می شوند.
  • نارسایی قلبی : نارسایی قلبی احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی و آمبولی ریوی را افزایش می دهد. از آنجایی که قلب و ریه ها در افراد مبتلا به نارسایی قلبی به درستی کار نمی کنند، علائمی که حتی با کوچکترین آمبولی ریوی ایجاد می شوند هم قابل توجه می باشند.
  • بیماری التهابی روده : بیماری کرون یا کولیت اولسرو احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
  • سابقه شخصی یا خانوادگی ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی : اگر شما یا شخصی در خانواده تان مبتلا به یک یا هر دو عارضه شده باشد، احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی شما ممکن است بیشتر باشد.
  • ژن ها : برخی از افراد تغییرات دی ان ای خاصی دارند که باعث می شود خونشان بیشتر لخته شود. یک نمونه از این تغییرات فاکتور وی لیدن (V Leiden) است. این عارضه مادرزادی یکی از فاکتور های لخته خون را تغییر می دهد.
ریسک فاکتور های ترومبوز عمیق وریدی

وزن اضافه بر روی ورید های لگن و ران فشار وارد می کند

علت ابتلا

هر چیزی که از جریان خون یا لختگی صحیح خون جلوگیری کند می تواند لخته خون ایجاد کند.

اصلی ترین دلایل ابتلا به ترومبوز ورید عمقی، آسیب رسیدن به ورید پس از جراحی یا التهاب و صدمه ایی است که منشا آن عفونت یا جراحت باشد.

تشخیص

دستگاه MRI و بیمار

ام آر آی برای تشخیص ترومبوز ورید عمقی

برای تشخیص ترومبوز ورید عمقی پزشک شما معاینه فیزیکی انجام داده و از شما در مورد علائمتان می پرسد. پزشک پاها را از نظر تورم، حساسیت به لمس، و تغییر رنگ پوست معاینه می کند.

آزمایشاتی که انجام می دهید بستگی به حدسیات پزشک و در خطر بودن شما برای ابتلا به این بیماری دارد.

آزمایش هایی که برای تشخیص یا رد کردن احتمال ترومبوز ورید عمقی استفاده می شود شامل موارد زیر است:

  • آزمایش خون D-dimer : D-dimer نوعی پروتئین است که لخته خونی ایجاد می کند. تقریبا تمام افرادی که مبتلا به ترومبوز ورید عمقی شدید هستند در خون خود میزان D-dimer بیش از حد بالایی دارند. این آزمایش معمولا برای کمک به رد کردن آمبولی ریوی استفاده می شود.
  • سونوگرافی دپلاکس : این روش غیر تهاجمی از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از جریان خون داخل ورید ها استفاده می کند. این روش استاندارد برای تشخیص ترومبوز ورید عمقی است. در این روش پزشک به آرامی ابزاری دستی (پروب) را بر روی پوست ناحیه‌ی مورد معاینه حرکت می دهد. ممکن است طی چند روز سونوگرافی های بیشتری انجام شود تا ایجاد لخته خونی جدید یا رشد یک لخته خونی بررسی شود.
  • ونوگرافی : این روش از تشعشعات و کنتراست برای ایجاد تصویر از ورید در پاها استفاده می کند. کنتراست (ماده ی رنگی یا حاجب) به داخل ورید بزرگ پا یا مچ پا تزریق می شود و به نمایش واضح تر عروق خونی در تصویر رادیولوژی کمک می کند. این روش تهاجمی است پس به ندرت استفاده می شود. معمولا اول روش های دیگر مانند سونوگرافی انجام می شود.
  • ام آر آی : از این روش ممکن است برای تشخیص این بیماری در شکم استفاده شود.

درمان

سه هدف برای درمان ترومبوز ورید عمقی وجود دارد

  • جلوگیری از بزرگتر شدن لخته خونی
  • جلوگیری از آزاد شدن لخته خون و حرکت آن به ریه ها
  • کاهش احتمال ایجاد یک ترومبوز ورید عمقی دیگر

گزینه های درمان ترومبوز ورید عمقی شامل موارد زیر می شود :

  • رقیق کننده های خونی : این دارو ها که به آنها ضد انعقاد ها نیز می گویند به جلوگیری از بزرگتر شدن لخته های خونی کمک می کنند. رقیق کننده های خونی احتمال ایجاد لخته های خون را کاهش می دهند. رقیق کننده های خونی ممکن است به صورت قرص یا داروی تزریقی تجویز شوند. انواع مختلفی از داروی های رقیق کننده خون برای درمان ترومبوز ورید عمقی وجود دارد. شما ممکن است سه ماه یا بیشتر از داروی های رقیق کننده خونی استفاده کنید. مصرف این داروها دقیقا طبق دستورالعمل تجویز شده اهمیت بالایی دارد تا از ایجاد عوارض جانبی جدی پیشگیری شود. مصرف برخی از رقیق کننده های خونی در دوران بارداری امن نیست.
  • لخته شکن ها (ترومبولیتیک ها) : این دارو ها در موارد جدی تر ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی که داروهای دیگر تاثیری ندارند استفاده می شود. لخته شکن ها از طریق سرم یا کاتتری مستقیا به لخته خون تزریق می شوند. این دارو ها می توانند منجر به خونریزی شدید شوند، پس معمولا برای افرادی که مبتلا به ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی شدید هستند استفاده می شود.
  • فیلتر ها : اگر شما نمی توانید برای رقیق کردن خونتان دارو مصرف کنید، ممکن است فیلتری در بزرگترین ورید بدن (ونا کاوا) که در شکم شما است قرار داده شود. فیلتر ونا کاوا منجر می شود تا لخته خون ها به ریه ها نرسند.
  • جوراب ساق بلند (جوراب های واریس) : این جوراب های ساق بلند مخصوص کمک می کند تا خون در پاها تجمع نکند، در نتیجه آن تورم پا کاهش می یابد. شما آنها را تا بالای زانوی خود می پوشید. در ترومبوز ورید عمقی در صورت امکان این جوراب ها را تا چند سال می پوشید.

پیشگیری

راه های پیشگیری ترومبوز عمیق وریدی

سیگار نکشیدن احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد

تغییر سبک زندگی میتواند به پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی کمک کند. این تغییرات شامل موارد زیر می شود :

  • حرکت پاها : اگر جراحی یا استراحت طولانی مدت روی تخت داشته اید، سعی کنید در اسرع وقت حرکت کنید. در زمان نشستن، پاهای خود را روی همدیگر نگذارید چرا که ممکن است جریان خون را مسدود کند. وقتی که در مسیر هستید، به طور مکرر پاهای خود را بکشید. وقتی که در هواپیما هستید گاه و بیگاه بلند شوید و راه بروید. اگر با خودرو مسافرت می کنید هر یک ساعت توقف کنید و راه بروید. اگر نمی توانید راه بروید، ورزش های پا انجام دهید. درحالی که انگشتان پایتان روی زمین است، پاشنه پای خود را به بالا و پایین حرکت دهید. سپس پاشنه پا را روی زمین نگه داشته و انگشتانتان را بالا بیاورید.
  • سیگار نکشید : سیگار کشیدن احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را افزایش می دهد.
  • وزن خود را کنترل کنید. چاقی ریسک فاکتوری بزرگ برای ترومبوز ورید عمقی است. ورزش منظم احتمال ایجاد لخته های خونی را کاهش می دهد. بطور کلی روزی 30 دقیقه فعالیت ورزشی متوسط انجام دهید. اگر شما نیاز به کاهش وزن، نگه داشتن وزن کم یا رسیدن به اهداف وزنی خاصی دارید ممکن است نیاز به ورزش بیشتر داشته باشید.
علائم

علائم

نشانه های ترومبوز عمیق وریدی

درد و گرفتگی ران از علائم این بیماری هستند

نشانه های ترومبوز ورید عمقی می تواند شامل موارد زیر باشد :

  • تورم پا
  • درد، گرفتگی یا حسایست به لمس در پا که معمولا در ران شروع می شود
  • تغییر در رنگ پوست پا مانند قرمز یا بنفش شدن که بسته به رنگ پوست شما دارد
  • احساس گرما در پای مبتلا

این بیماری می تواند بدون هیچ نشانه قابل توجهی رخ دهد.

ریسک فاکتور

ریسک فاکتور ها

بسیاری از موارد می توانند احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را افزایش دهند. هر چه ریسک فاکتور های بیشتری داشته باشید خطر ابتلای شما به این بیماری بیشتر است. این ریسک فاکتور ها شامل موارد زیر می شود :

  • سن : بیش از 60 ساله بودن شما را بیشتر در معرض ترومبوز ورید عمقی قرار می دهد. اما این بیماری ممکن است در هر سنی رخ دهد.
  • حرکت نکردن : وفتی که پاها برای مدتی طولانی حرکت نکنند، عضلات ران فشرده (منقبض) نمی شوند. انقباض ماهیچه ها به جریان خون کمک می کند. نشستن برای مدتی طولانی مانند رانندگی یا پرواز با هواپیما احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی را افزایش می دهد. همچنین استراحت بلند مدت در تخت مانند دوران نقاهت طولانی مدت یا عارضه ایی مانند فلجی نیز می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
  • جراحت یا جراحی : جراحت ورید یا جراحی می تواند احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی را افزایش دهد.
  • بارداری : بارداری فشار بر روی ورید لگن و ران را افزایش می دهد. احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی می تواند تا شش هفته پس از بدنیا آوردن نوزاد ادامه یابد. افرادی که دچار مشکلات لختگی خون ارثی هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
  • قرص های ضد بارداری یا درمان از طریق جایگزینی هورمونها : هر دو مورد می توانند لختگی خون را افزایش دهند.
  • داشتن وزن زیاد یا چاقی : داشتن وزن زیاد فشار بر روی ورید های لگن و ران را افزایش می دهد.
  • سیگار کشیدن : سیگار کشیدن بر روی جریان خون و قابلیت لختگی خون تاثیر می گذارد که می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
  • سرطان : برخی از سرطان ها موادی که باعث لختگی خون می شوند را افزایش می دهند. برخی از روش های درمان سرطان نیز باعث افزایش لختگی خون می شوند.
  • نارسایی قلبی : نارسایی قلبی احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی و آمبولی ریوی را افزایش می دهد. از آنجایی که قلب و ریه ها در افراد مبتلا به نارسایی قلبی به درستی کار نمی کنند، علائمی که حتی با کوچکترین آمبولی ریوی ایجاد می شوند هم قابل توجه می باشند.
  • بیماری التهابی روده : بیماری کرون یا کولیت اولسرو احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند.
  • سابقه شخصی یا خانوادگی ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی : اگر شما یا شخصی در خانواده تان مبتلا به یک یا هر دو عارضه شده باشد، احتمال بروز ترومبوز ورید عمقی شما ممکن است بیشتر باشد.
  • ژن ها : برخی از افراد تغییرات دی ان ای خاصی دارند که باعث می شود خونشان بیشتر لخته شود. یک نمونه از این تغییرات فاکتور وی لیدن (V Leiden) است. این عارضه مادرزادی یکی از فاکتور های لخته خون را تغییر می دهد.
ریسک فاکتور های ترومبوز عمیق وریدی

وزن اضافه بر روی ورید های لگن و ران فشار وارد می کند

علت ابتلا

علت ابتلا

هر چیزی که از جریان خون یا لختگی صحیح خون جلوگیری کند می تواند لخته خون ایجاد کند.

اصلی ترین دلایل ابتلا به ترومبوز ورید عمقی، آسیب رسیدن به ورید پس از جراحی یا التهاب و صدمه ایی است که منشا آن عفونت یا جراحت باشد.

تشخیص

تشخیص

دستگاه MRI و بیمار

ام آر آی برای تشخیص ترومبوز ورید عمقی

برای تشخیص ترومبوز ورید عمقی پزشک شما معاینه فیزیکی انجام داده و از شما در مورد علائمتان می پرسد. پزشک پاها را از نظر تورم، حساسیت به لمس، و تغییر رنگ پوست معاینه می کند.

آزمایشاتی که انجام می دهید بستگی به حدسیات پزشک و در خطر بودن شما برای ابتلا به این بیماری دارد.

آزمایش هایی که برای تشخیص یا رد کردن احتمال ترومبوز ورید عمقی استفاده می شود شامل موارد زیر است:

  • آزمایش خون D-dimer : D-dimer نوعی پروتئین است که لخته خونی ایجاد می کند. تقریبا تمام افرادی که مبتلا به ترومبوز ورید عمقی شدید هستند در خون خود میزان D-dimer بیش از حد بالایی دارند. این آزمایش معمولا برای کمک به رد کردن آمبولی ریوی استفاده می شود.
  • سونوگرافی دپلاکس : این روش غیر تهاجمی از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از جریان خون داخل ورید ها استفاده می کند. این روش استاندارد برای تشخیص ترومبوز ورید عمقی است. در این روش پزشک به آرامی ابزاری دستی (پروب) را بر روی پوست ناحیه‌ی مورد معاینه حرکت می دهد. ممکن است طی چند روز سونوگرافی های بیشتری انجام شود تا ایجاد لخته خونی جدید یا رشد یک لخته خونی بررسی شود.
  • ونوگرافی : این روش از تشعشعات و کنتراست برای ایجاد تصویر از ورید در پاها استفاده می کند. کنتراست (ماده ی رنگی یا حاجب) به داخل ورید بزرگ پا یا مچ پا تزریق می شود و به نمایش واضح تر عروق خونی در تصویر رادیولوژی کمک می کند. این روش تهاجمی است پس به ندرت استفاده می شود. معمولا اول روش های دیگر مانند سونوگرافی انجام می شود.
  • ام آر آی : از این روش ممکن است برای تشخیص این بیماری در شکم استفاده شود.
درمان

درمان

سه هدف برای درمان ترومبوز ورید عمقی وجود دارد

  • جلوگیری از بزرگتر شدن لخته خونی
  • جلوگیری از آزاد شدن لخته خون و حرکت آن به ریه ها
  • کاهش احتمال ایجاد یک ترومبوز ورید عمقی دیگر

گزینه های درمان ترومبوز ورید عمقی شامل موارد زیر می شود :

  • رقیق کننده های خونی : این دارو ها که به آنها ضد انعقاد ها نیز می گویند به جلوگیری از بزرگتر شدن لخته های خونی کمک می کنند. رقیق کننده های خونی احتمال ایجاد لخته های خون را کاهش می دهند. رقیق کننده های خونی ممکن است به صورت قرص یا داروی تزریقی تجویز شوند. انواع مختلفی از داروی های رقیق کننده خون برای درمان ترومبوز ورید عمقی وجود دارد. شما ممکن است سه ماه یا بیشتر از داروی های رقیق کننده خونی استفاده کنید. مصرف این داروها دقیقا طبق دستورالعمل تجویز شده اهمیت بالایی دارد تا از ایجاد عوارض جانبی جدی پیشگیری شود. مصرف برخی از رقیق کننده های خونی در دوران بارداری امن نیست.
  • لخته شکن ها (ترومبولیتیک ها) : این دارو ها در موارد جدی تر ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی که داروهای دیگر تاثیری ندارند استفاده می شود. لخته شکن ها از طریق سرم یا کاتتری مستقیا به لخته خون تزریق می شوند. این دارو ها می توانند منجر به خونریزی شدید شوند، پس معمولا برای افرادی که مبتلا به ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریوی شدید هستند استفاده می شود.
  • فیلتر ها : اگر شما نمی توانید برای رقیق کردن خونتان دارو مصرف کنید، ممکن است فیلتری در بزرگترین ورید بدن (ونا کاوا) که در شکم شما است قرار داده شود. فیلتر ونا کاوا منجر می شود تا لخته خون ها به ریه ها نرسند.
  • جوراب ساق بلند (جوراب های واریس) : این جوراب های ساق بلند مخصوص کمک می کند تا خون در پاها تجمع نکند، در نتیجه آن تورم پا کاهش می یابد. شما آنها را تا بالای زانوی خود می پوشید. در ترومبوز ورید عمقی در صورت امکان این جوراب ها را تا چند سال می پوشید.
پیشگیری

پیشگیری

راه های پیشگیری ترومبوز عمیق وریدی

سیگار نکشیدن احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد

تغییر سبک زندگی میتواند به پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی کمک کند. این تغییرات شامل موارد زیر می شود :

  • حرکت پاها : اگر جراحی یا استراحت طولانی مدت روی تخت داشته اید، سعی کنید در اسرع وقت حرکت کنید. در زمان نشستن، پاهای خود را روی همدیگر نگذارید چرا که ممکن است جریان خون را مسدود کند. وقتی که در مسیر هستید، به طور مکرر پاهای خود را بکشید. وقتی که در هواپیما هستید گاه و بیگاه بلند شوید و راه بروید. اگر با خودرو مسافرت می کنید هر یک ساعت توقف کنید و راه بروید. اگر نمی توانید راه بروید، ورزش های پا انجام دهید. درحالی که انگشتان پایتان روی زمین است، پاشنه پای خود را به بالا و پایین حرکت دهید. سپس پاشنه پا را روی زمین نگه داشته و انگشتانتان را بالا بیاورید.
  • سیگار نکشید : سیگار کشیدن احتمال ابتلا به ترومبوز ورید عمقی را افزایش می دهد.
  • وزن خود را کنترل کنید. چاقی ریسک فاکتوری بزرگ برای ترومبوز ورید عمقی است. ورزش منظم احتمال ایجاد لخته های خونی را کاهش می دهد. بطور کلی روزی 30 دقیقه فعالیت ورزشی متوسط انجام دهید. اگر شما نیاز به کاهش وزن، نگه داشتن وزن کم یا رسیدن به اهداف وزنی خاصی دارید ممکن است نیاز به ورزش بیشتر داشته باشید.

بازدید های این مقاله

20 نفر

به این مقاله امتیاز بده !

میانگین امتیاز / 5. تعداد رای

اولین شخصی باشید که امتیاز می دهید !

به اشتراک بگذارید !

بیماری های مشابه

فهرست