علائم

شدت علائم در افراد مبتلا به بزرگ شدن خوش خیم پروستات متغیر است، اما علائم معمولا به مرور زمانی شدیدتر می شوند. نشانه ها و علائم رایج بزرگ شدن خوش خیم پروستات شامل موارد زیر است :

• احساس ادرار شدید و مکرر
• افزایش شدت ادرار در شب (شب ادراری)
• مشکل در شروع تخلیه‌‌ی ادرار
• ‌جریان ادراری ضعیف یا ‌جریانی که توقف مکرر دارد
• چکه کردن پس از اتمام ادرار
• ناتوانی در تخلیه‌‌ی کامل مثانه

نشانه ها و علائم کمتر رایج شامل موارد زیر است :

• عفونت مجرای ادراری
• ناتوانی در ادرار کردن
• خون در ادرار

اندازه‌‌ی این غده لزوما شدت نشانه ها را تعیین نمی کند. برخی از آقایان با پروستات هایی که کمی بزرگ شده است می توانند علائم قابل توجهی داشته باشند، در حالی که آقایانی که پروستات های زیاد بزرگ شده دارند می توانند علائم ادراری خفیفی داشته باشند.

در برخی از آقایان، علائم سرانجام پایدار می شوند و ممکن است به مرور زمان بهتر شوند.

دیگر دلایل احتمالی علائم اداری

بیماری هایی که می توانند منجر به علائمی مشابه بزرگی پروستات شوند شامل موارد زیر است :

• عفونت مجرای ادراری
• التهاب پروستات (پروستاتیت)
• باریک شدن مجرای ادراری (تنگی مجرای ادرار)
• زخم در گردنه‌‌ی مثانه که در اثر جراحی قبلی ایجاد شده باشد
• سنگ های کلیه یا مثانه
• مشکلات عصبی که مثانه را کنترل می کنند
• سرطان پروستات یا مثانه

ریسک فاکتور ها

این عارضه بیشتر در افراد مسن رخ می دهد

ریسک فاکتورهای بزرگ شدن این غده‌‌ شامل موارد زیر است :

• افزایش سن : بزرگی این ‌غده‌‌ به ندرت منجر به ایجاد نشانه یا علائم در آقایان جوانتر از 40 سال می شود. حدود یک سوم آقایان تا سن 60 سالگی دچار علائم خفیف تا شدید می شوند، و حدود نیمی از آنها تا 80 سالگی دچار می شوند.
• سابقه‌‌ی خانوادگی : داشتن یک عضو در خانواده مانند پدر یا برادری که مشکلات پروستات داشته باشد به معنای افزایش احتمال دچار شدن دیگران است.
• دیابت و بیماری قلبی : تحقیقات نشان می دهد که دیابت و همچنین بیماری قلبی و استفاده از مسدود کننده های بتا ممکن است احتمال ابتلا به بزرگ شدن خوش خیم پروستات را افزایش دهند.
• سبک زندگی : چاقی احتمال ابتلا به بزرگ شدن خوش خیم پروستات را افزایش می دهد، در حالی که ورزش کردن احتمال آن را کاهش می دهد.

تشخیص

پزشک با پرسیدن سوالاتی مشخص در مورد علائم بیمار و معیانه‌‌ی فیزیکی تشخیص را شروع می کند. این معاینه‌‌ی اولیه شامل موارد زیر است :

• معاینه‌‌ی دیجیتال رکتوم : پزشک یک انگشت را وارد مقعد کرده و پروستات شما را از نظر بزرگ شدن معاینه می کند.
• آزمایش ادرا ر: ارزیابی نمونه‌‌ی ادرار می تواند به رد کردن عفونت یا دیگر عارضه هایی که ممکن علائمی مشابه داشته باشند کمک کند.
• آزمایش خون : نتیجه‌‌ی این آزمایش می تواند نشان دهنده‌‌ی مشکلات کلیوی باشد.
• آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) : PSA ماده ایی است که در پروستات تولید می شود. مقدار PSA زمانی که پروستات بزرگ شده باشد افزایش می یاید. با این حال افزایش میزان PSA می تواند بخاطر درمان های پزشکی اخیر، عفونت، جراحی یا سرطان پروستات هم باشد.

پس از آن ممکن است پزشک آزمایشات دیگری توصیه کند تا به تشخیص بزرگی پروستات کمک کرده و وجود عارضه های دیگر را رد کند. این آزمایشات شامل موارد زیر است :

• آزمایش ‌جریان ادرار : ادرار باید داخل ظرفی انجام شود که متصل به یک دستگاه است و قدرت و مدار ‌جریان ادرار را اندازه گیری می کند. نتایج آزمایش به مرور زمان به تشخیص بهتر شدن یا بدتر شدن این عارضه کمک می کند.
• تست حجم باقیمانده پس از تخلیه : این روش مشخص می کند که آیا فرد می تواند مثانه را بطور کامل تخلیه کنید یا خیر. این روش را می توان به وسیله‌‌ی سونوگرافی یا با وارد کردن کاترر به داخل مثانه جهت اندازه گیری مقدار باقی مانده ی ادرار در مثانه بعد از ادرار استفاده کرد.
• گزارش 24 ساعته‌‌ی دفعات تخلیه : ثبت دفعات و مقدار ادرار ممکن است زمانی که بیش از یک سوم دفعات ادرار در طی شب بوده باشند، موثر باشد.

اگر مشکل یک فرد پیچیده باشد، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند :

• سونوگرافی ترانس رکتال : پروب سونوگرافی به داخل مقعد وارد شده و پروستات را ارزیابی و اندازه گیری می کند.
• نمونه برداری پروستات : سونوگرافی ترانس رکتال سوزن را برای برداشتن نمونه ایی از پروستات هدایت می کند. معاینه‌‌ی بافت می تواند به پزشک در تشخیص یا رد کردن سطان پروستات کمک کند.
• مطالعات یورودینامیک و جریان فشار : کاتتری از طریق مجرای اداری وارد مثانه می شود. آب به آرامی به داخل مثانه تزریق می شود. سپس پزشک می تواند فشار مثانه را اندازه گرفته و صحت کار ماهیچه های مثانه را تعیین کند. این آزمایشات معمولا در آقایانی که گمان زده می شود مشکلات عصبی داشته باشند و افرادی که درمان پزشکی روی پروستات خود داشته اند اما هنوز علائم دارند، استفاده می شود.
• سیستوسکوپی : ابزاری قابل انعطاف و مجهز به یک چراغ (سیستوسکوپ) وارد مجاری اداری می شود و به پزشک اجازه‌‌ی معیانه‌‌ی داخل مجرای ادراری و مثانه را می دهد. برای این روش به بیمار بیحسی موضعی داده می شود.

درمان

دارودرمانی

دارو رایجترین روش درمان نشانه های خفیف تا متوسط بزرگی پروستات است. گزینه های این روش شامل موارد زیر است :

• مسدود کننده های آلفا : این داروها ماهیچه های گردنه‌‌ی مثانه و فیبر ماهیچه ها در پروستات را آرام کرده که باعث آسانتر شدن ادرار کردن می شود. مسدود کننده های آلفا که شامل آلفوزوسین، دوکسازوسین، تامسولوسین و سیلودوسین هستند معمولا در آقایانی که پروستات نسبتا کوچکتری دارند به سرعت کار می کنند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل سرگیجه و مشکلات بی خطری شود که در آن مایع منی به جای جابجایی به نوک آلت تناسلی به داخل مثانه می رود (انزال رتروگراد).
• مهارکننده های 5-آلفا ردوکتاز : این داروها با جلوگیری از تغییرات هورمونی که باعث رشد پروستات می شوند، اندازه‌‌ی آن را کوچک می کنند. ممکن است این داروها که شامل فیناستراید و دوتاستراید می شود تا شش ماه طول بکشد تا اثر کنند. عوارض جانبی شامل انزال رتروگراد است.
• ترکیب داروهای درمانی : اگر این داروها به تنهایی موثر نبوده اند ممکن است پزشک مصرف مسدود کننده های آلفا و مهارکننده های 5-آلفا ردوکتاز را همزمان توصیه کند.
• تادالافیل : تحقیقات نشان می دهند که این دارو که معمولا برای درمان اختلال در نعوظ استفاده می شود، همچنین می تواند برای درمان بزرگی پروستات استفاده شود.

برداشتن پروستات از طریق مجرای ادرار (TURP)

لوله ایی مجهز به چراغ وارد مجرای ادراری شده و جراح تمامی قسمت ها بجز قسمت خارجی پروستات را بر میدارد. TURP معمولا علائم را بهبود می دهد و اکثر بیماران پس از این عمل ‌جریان ادراری قوی تری خواهند داشت. بعد از عمل TURP ممکن است نیازمند کاتتر برای تخلیه‌‌ی مثانه باشید.

ترموتراپی مایکروویو از طریق مجرای ادرار ­(TUMT)

پزشک الکترود مخصوصی را از طریق مجرای ادراری در ناحیه‌‌ی پروستات جایگزاری می کند. انرژی ماکروویو از طریق الکترود قسمت داخلی ‌غده‌‌ی پروستات بزرگ شده را از بین می برد و باعث کوچکتر شدن آن و آسانتر کردن ‌جریان ادرار می شود. TUMT ممکن است فقط تا حدودی علائم را بهبود داده و ممکن است یک مدت طول بکشد تا اثرات آن ملموس شوند. این جراحی معمولا بر روی پروستات های کوچک در موارد خاص بکار می رود چراکه درمان دوباره ممکن است ضروری باشد.

لیزر درمانی

یک لیزر پر قدرت بافت اضافه‌‌ی پروستات را برداشته یا از بین می برد. لیزر درمانی علائم را بلافاصله بهبود می دهد و احتمال عوارض جانبی کمتری نسبت به جراحی های غیرلیزری دارد. لیزر درمانی ممکن است در آقایانی که بخاطر مصرف رقیق کننده های خونی نمی توانند عمل های دیگر انجام دهند استفاده می شود.

گزینه های لیزردرمانی شامل موارد زیر است :

• روش های تخریبی : این عمل ها بافت مسدود کننده‌‌ی پروستات را تبخیر می کنند که باعث افزایش جریان ادرار می شود. نمونه هایی از این روش شامل تبخیر فتوسکتیو پروستات (PVP) و برداشتن پروستات با لیزر هولمیوم (HoLAP) هستند. عمل های تخریبی می توانند باعث علائم ناخوشایند ادراری پس از جراحی شوند، پس در موارد نادر ممکن است یک عمل تخریبی دیگر نیاز شود.
• عمل های تخلیه ایی : عمل های تخلیه ایی مانند انوکلاسیون پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP) معمولا تمامی بافت پروستات مسدود کننده‌‌ی مجرای ادراری را بر میدارند و باعث جلوگیری از رشد مجدد بافت می شوند. بافت برداشته شده را می توان از نظر وجود سرطان پروستات و دیگر بیماری ها آزمایش کرد. این عمل ها مشابه پروستاتکتومی باز هستند.

پروستاتکتومی باز یا به کمک ربات

جراح شکافی در قسمت پایینی شکم ایجاد می کند تا به پروستات دسترسی یافته و بافت را بردارد. پروستاتکتومی باز معمولا زمانی انجام می شود که پروستات خیلی بزرگ شده، مثانه آسیب دیده یا دیگر عوامل پیچیده کننده‌‌ی شرایط دخیل هستند. این جراحی معمولا نیازمند بستری کوتاه مدت در بیمارستان می شود.

درمان جراحی یا تهاجمی اندک

در صورت وجود موارد زیر، درمان جرای یا تهاجمی اندک ممکن است توصیه شود :

• علائم متوسط تا شدید است
• داروها علائم را بهبود نداده اند
• انسداد مجرای ادراری،سنگ مثانه، خون در ادرار یا مشکلات کلیوی مشاهده شده است
• درمان قطعی ترجیح بیمار است

اگر مبتلا به موارد زیر باشد، درمان جراحی یا تهاجمی اندک ممکن است گزینه‌‌ی مناسبی نباشد :

• عفونت مجرای ادراری
• بیماری تنگی مجرای ادراری
• سابقه‌‌ی پرتودرمانی پروستات یا جراحی مجرای ادراری
• داشتن عارضه ایی عصبی مانند بیماری پارکینسون یا ام اس

هر نوع عمل پروستات می تواند عوارض جانبی داشته باشد. بسته به عملی که انتخاب می کنید، عوارض ممکن است شامل موارد زیر شود :

• بازگشت مایع منی به داخل مثانه به جای خروج از نوک آلت تناسلی در انزال (انزال رتروگراد)
• دشواری در ادرار کردن
• عفونت مجرای ادراری
• خونریزی
• اختلال در نعوظ
• در موارد نادر از دست دادن کنترل مثانه

برش پروستات از طریق مجرای ادراری (TUIP)

لوله ایی مجهز به چراغ وارد مجرای ادراری شده و جراح یک یا دو برش کوچک در ‌غده‌‌ی پروستات ایجاد می کند که باعث آسانتر شدن عبور ادرار از مجرای ادراری می شود. این جراحی ممکن است برای افرادی که بزرگ شدگی ‌غده‌‌ی پروستات نسبتا جزئی دارند استفاده شود، مخصوصا اگر بیماری دیگری وجود دارد که دیگر جراحی ها را برای بیمار خطرناک می کنند.

تخریب سوزنی از طریق مجرای ادرار (TUNA)

در این عمل، لوله ایی وارد مجرای ادراری شده و پزشک سوزنی را وارد ‌غده‌‌ی پروستات می کند. امواج رادیویی از طریق سوزن جابجا شده و باعث گرم شدن و از بین رفتن بافت های اضافه‌‌ی پروستات که جریان ادراری را مسدود کرده اند می شود. TUNA ممکن است در موارد خاص گزینه ای درمانی باشد، اما از این عمل امروزه به ندرت استفاده می شود.

لیفت مجرای ادراری پروستات (PUL)

پلاکهایی مخصوص برای فشار به دوطرف پروستات منگنه می شوند تا جریان ادراری افزایش‌‌یابد. این عمل ممکن است برای افرادی توصیه شود که علائم ادراری خفیف تری دارند. PUL همچنین می تواند به آقایانی که در مورد تاثیر درمان بر اختلال در نعوظ و مشکلات انزال نگران هستند توصیه شود. چرا که عوارض جانبی بر روی انزال و عملکرد های جنسی در PUL نسبت به TURP خیلی کمتر است.

آمبولیزاسیون

در این عمل آزمایشی، ‌جریان خونی که به طرف پروستات می رود یا بر می گردد بصورت اختیاری مسدود می شود که باعث کاهش اندازه‌‌ی پروستات می شود. اطلاعات بلند مدت درباره‌‌ی موثر بودن این عمل در دسترس نیست.