آنوریسم آئورت شکمی
آنوریسم آئورت شکمی، یک ناحیه متورم در قسمت پایینی شریان مرکزی تامین کننده‌ی خون به بدن (آئورت) است. آئورت از وسط قفسه سینه عبور میکند یعنی از قلب به شکم می رود.
آئورت بزرگ ترین شریان خونی بدن است، پس پارگی آئورت شکمی می تواند منجر به خونریزی مرگبار شود.
بسته به اندازه آنوریسم و سرعت رشد آن، درمان متفاوت خواهد بود .از مراقبت و ارزیابی گرفته تا جراحی اورژانسی.
کیس های این بیماری :
علائم
درد شکم و پهلو از علائم این بیماری است
آنوریسم های آئورت شکمی معمولا به آرامی رشد کرده و نشانه قابل توجهی ندارند. این مساله باعث می شود این بیماری به سختی تشخیص داده شود. برخی از آنوریسم ها هیچ وقت پاره نمی شوند. بسیاری از آنوریسم ها در ابتدا کوچک هستند و کوچک می مانند. برخی دیگر به مرور زمان بزرگتر می شوند و در برخی موارد به سرعت رشد می کنند.
اگر شما آنوریسم آئورت شکمی متورم داشته باشید، ممکن است متوجه موارد زیر شوید:
- درد شدید و همیشگی در ناحیه شکم یا پهلو
- درد کمر
- احساس نبض در نزدیکی ناف
ریسک فاکتور ها
ریسک فاکتور های آنوریسم آئورت شکمی شامل موارد زیر می شود:
- مصرف دخانیات: سیگار کشیدن بزرگترین ریسک فاکتور آنوریسم آئورت است. سیگار کشیدن می تواند دیواره های آئورت را تضعیف کرده، احتمال ایجاد آنوریسم آئورت را افزایش داده و آنوریسم ها را پاره کند. هر چه بیشتر سیگار بکشید احتمال ابتلا به آنوریسم آئورت بیشتر می شود. پزشکان سونوگرافی شکمی را برای پیدا کردن آنوریسم آئورت شکمی پیشنهاد می کنند، بخصوص در مردان مسن بین 65 تا 75 که یا سیگاری هستند یا قبلا سیگار می کشیدند.
- سن : این بیماری بیشتر در افراد 65 سال یا پیرتر رخ می دهد.
- جنسیت: احتمال ابتلای مردان به آنوریسم آئورت شکمی خیلی بیشتر از احتمال آن در زنان است.
- سفید پوست بودن: سفید پوستان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی آنوریسم آئورت شکمی احتملا ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد.
- آنوریسم های دیگر: ابتلا به آنوریسم در دیگر عروق اصلی مانند شریان پشت زانو یا آئورت قفسه سینه (آنوریسم آئورت توراسیک)، ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
اگر شما خطر ابتلا به آنوریسم آئورت را دارید، ممکن است پزشک شما روش های دیگر مانند دارودرمانی را برای کاهش فشار خون و برداشتن فشار از روی آئورت تضعیف شده، تجویز کند.
سیگار کشیدن بزرگترین ریسک فاکتور آنوریسم است
علت ابتلا
آنوریسم ها می توانند در هر جای آئورت ایجاد شوند اما بیشتر آنوریسم های آئورت در قسمت شکمی ایجاد می شوند. عوامل متعددی می توانند در ایجاد آنوریسم آئورت نقش داشته باشند که شامل موارد زیر می شوند:
- سخت شدن شریان ها (آترواسکلروز) : آترواسکلروز زمانی رخ می دهد که چربی یا مواد دیگر در دیواره‌ی رگ جمع می شوند.
- فشار خون بالا : فشار خون بالا می تواند دیواره آئورت را ضعیف کرده و آن را تخریب کند.
- بیماری های عروق خونی : این بیماری ها متوانند منجر به التهاب عروق خونی شوند.
- عفونت در آئورت: عفونت های باکتریایی یا قارچی به ندرت می توانند منجر به آنوریسم آئورت شکمی شوند.
- سانحه : برای مثال تصادف خودرو می تواند منجره به این بیماری شود.
تشخیص
آنوریسم های آئورت شکمی معمولا زمانی پیدا می شوند که معیانه فیزیکی برای علتی دیگر انجام می شود یا در طول آزمایش های معمول پزشکی مانند سونوگرافی قلب یا شکم پیدا می شوند.
برای تشخیص این بیماری پزشک شما را معاینه کرده و سابقه پزشکی و خانوادگی شما را ارزیابی می کند. اگر پزشک گمان کند که شما متبلا به آنوریسم آئورت هستید، تصویربرای های پزشکی برای تایید تشخیص پزشک انجام می شوند.
روش های تشخیص آنوریسم آئورت شکمی شامل موارد زیر می شود:
- سونوگرافی شکم : این روش رایج ترین روش تشخیص آنوریسم های آئورت شکمی است. سونوگرافی شکم روشی بدون درد است که از امواج صوتی برای نمایش شریان های خونی داخل فضای شکمی (مانند آئورت) استفاده می کند.
- سی تی اسکن شکم : این روش بدون درد از اشعه برای ایجاد تصاویری مقطعی و سطحی از ساختار های داخل ناحیه شکمی استفاده می کند. از این روش برای ایجاد تصاویری با کیفیت از آئورت استفاده می شود .همچنین سی تی اسکن شکمی می تواند اندازه و شکل آنوریسم را تشخیص دهد.
- ام آر آی شکم : این روش تصویربرداری از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی ایجاد شده توسط کامپیوتر برای ایجاد تصاویری با جزئیات از ساختار های داخلی شکم شما استفاده می کند. در برخی موارد یک داروی رنگی (ماده حاجب یا کنتراست) از طریق رگ تزریق می شود تا عروق خونی بهتر دیده شوند.
سی تی اسکن برای تشخیص آنوریسم آئورت شکم
درمان
جراحی یکی از راه های درمان این بیماری است
جراحی و دیگر عمل ها
جراحی برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی معمولا زمانی پیشنهاد می شود که آنوریسم 6 سانتی متر یا بزرگتر بوده یا زمانی که آنوریسم به سرعت در حال رشد است.
اگر شما علائمی مانند شکم درد، یا آنوریسم در حال نشت دردناک و حساس به لمس دارید، ممکن است پزشک جراحی ترمیمی آنوریسم آئورت شکمی درخواست کند.
نوع جراحی انجام شده بسته به اندازه و موقعیت آنوریسم، سن و سلامت کلی شما دارد. گزینه های جراحی آنوریسم آئورت شکم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ترمیم اندوواسکولاری: این عمل در بیشتر موارد برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی استفاده می شود. جراح یک لوله‌ی نازک و قابل انعطاف (کاتتر) را از طرق رگ داخل پا میفرستد و به آرامی به سمت آئورت هدایت می کند. لوله ایی از جنس توری فلزی (گرافت) در انتهای کاتتر در ناحیه آنوریسم قرار داده می شود و باز شده و در جای خود متصل می ماند. گرافت نایحه ضعیف شده آئورت را تقویت می کند تا جلوی پارگی آنوریسم را بگیرد. جراحی اندوواسکولار برای هر کسی که مبتلا به آنوریسم آئورت شکمی است انجام نمی شود. شما و پزشکتان بهترین روش برای ترمیم را انتخاب میکنید. پس از جراحی اندوواسکولار شما نیاز به تصویربرداری پزشکی منظم دارید تا از عدم نشت ناحیه ی گرافت گذاری شده اطمینان حاصل شود.
- جراحی باز شکمی: این روش شامل برداشتن ناحیه آسیب دیده آئورت و تعویض آن با گرافت است که در جای خود دوخته می شود. بهبودی کامل ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.
میانگین نجات از بیماری در بلند مدت برای هر دو روش مشابه است.
نظارت پزشکی
اگر آنوریسم آئورت شکمی کوچک است و نشانه ایی ندارد ممکن است پزشک این روش درمان را پیشنهاد کنند. نظارت نیازمند چکاپ و تصویربرداری منظم است تا بتواند رشد آنوریسم و دیگر عارضه ها مانند فشار خون بالا (که می تواند آنوریسم را وخیم تر کند) را تشخیص داد.
معمولا، شخصی که آنوریسم آئورت شکمی دارد بسته به اندازه آن آنوریسم باید بین شش تا هجده ماه پس از تشخیص سونوگرافی شکم و قرار های پزشکی انجام دهد.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
برای آنوریسم آئورت شکمی پزشک احتمالا از شما میخواهد تا از انجام فعالیت های سنگین و فعالیت های فیزیکی شدید که فشار خون را شدیدا افزایش می دهند (که خود میتواند بیشتر بر روی آنوریسم فشار ایجاد کند) خودداری کنید.
فشار روانی می تواند فشار خون را بالا ببرد، بنابراین از کشمکش و موقعیت های پر استرس خودداری کنید. اگر احساس استرس یا دلواپسی دارید به پزشک خود اطلاع دهید تا به کمک یکدیگر بهترین روش درمان آن را پیدا کنید.
پیشگیری
ورزش منظم راهی برای پیشگیری از آنوریسم است
برای پیشگیری از آنوریسم آئورت یا جلوگیری از وخیم شدن آنوریسم موارد زیر را انجام دهید:
- سیگار نکشید یا دخانیات مصرف نکنید: سیگار کشیدن را ترک کرده و در معرض دود سیگار نباشید. اگر در ترک دخانیات نیاز به کمک دارید با پزشک خود در مورد دارو و درمان هایی که میتوانند موثر باشند صحبت کنید.
- رژیم غذایی سالم : بیشتر انواع میوه جات و سبزیجات، غلات، طیور، ماهی و لبنیات کم چرب مصرف کنید.
- فشار خون و کلسترول خود را کنترل کنید: اگر پزشک دارویی تجویز کرده است آنها را مصرف کنید.
- بطور منظم ورزش کنید : سعی کنید حداقل هفته ایی 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط داشته باشید. اگر تاکنون ورزش نمیکردید، از کم شروع کنید و ادامه بدهید. با پزشک خود در مورد اینکه چه فعالیت هایی برای شما مفید است صحبت کنید.
- علائم
-
علائم
درد شکم و پهلو از علائم این بیماری است
آنوریسم های آئورت شکمی معمولا به آرامی رشد کرده و نشانه قابل توجهی ندارند. این مساله باعث می شود این بیماری به سختی تشخیص داده شود. برخی از آنوریسم ها هیچ وقت پاره نمی شوند. بسیاری از آنوریسم ها در ابتدا کوچک هستند و کوچک می مانند. برخی دیگر به مرور زمان بزرگتر می شوند و در برخی موارد به سرعت رشد می کنند.
اگر شما آنوریسم آئورت شکمی متورم داشته باشید، ممکن است متوجه موارد زیر شوید:
- درد شدید و همیشگی در ناحیه شکم یا پهلو
- درد کمر
- احساس نبض در نزدیکی ناف
- ریسک فاکتورها
-
ریسک فاکتور ها
ریسک فاکتور های آنوریسم آئورت شکمی شامل موارد زیر می شود:
- مصرف دخانیات: سیگار کشیدن بزرگترین ریسک فاکتور آنوریسم آئورت است. سیگار کشیدن می تواند دیواره های آئورت را تضعیف کرده، احتمال ایجاد آنوریسم آئورت را افزایش داده و آنوریسم ها را پاره کند. هر چه بیشتر سیگار بکشید احتمال ابتلا به آنوریسم آئورت بیشتر می شود. پزشکان سونوگرافی شکمی را برای پیدا کردن آنوریسم آئورت شکمی پیشنهاد می کنند، بخصوص در مردان مسن بین 65 تا 75 که یا سیگاری هستند یا قبلا سیگار می کشیدند.
- سن : این بیماری بیشتر در افراد 65 سال یا پیرتر رخ می دهد.
- جنسیت: احتمال ابتلای مردان به آنوریسم آئورت شکمی خیلی بیشتر از احتمال آن در زنان است.
- سفید پوست بودن: سفید پوستان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی آنوریسم آئورت شکمی احتملا ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد.
- آنوریسم های دیگر: ابتلا به آنوریسم در دیگر عروق اصلی مانند شریان پشت زانو یا آئورت قفسه سینه (آنوریسم آئورت توراسیک)، ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
اگر شما خطر ابتلا به آنوریسم آئورت را دارید، ممکن است پزشک شما روش های دیگر مانند دارودرمانی را برای کاهش فشار خون و برداشتن فشار از روی آئورت تضعیف شده، تجویز کند.
سیگار کشیدن بزرگترین ریسک فاکتور آنوریسم است
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
آنوریسم ها می توانند در هر جای آئورت ایجاد شوند اما بیشتر آنوریسم های آئورت در قسمت شکمی ایجاد می شوند. عوامل متعددی می توانند در ایجاد آنوریسم آئورت نقش داشته باشند که شامل موارد زیر می شوند:
- سخت شدن شریان ها (آترواسکلروز) : آترواسکلروز زمانی رخ می دهد که چربی یا مواد دیگر در دیواره‌ی رگ جمع می شوند.
- فشار خون بالا : فشار خون بالا می تواند دیواره آئورت را ضعیف کرده و آن را تخریب کند.
- بیماری های عروق خونی : این بیماری ها متوانند منجر به التهاب عروق خونی شوند.
- عفونت در آئورت: عفونت های باکتریایی یا قارچی به ندرت می توانند منجر به آنوریسم آئورت شکمی شوند.
- سانحه : برای مثال تصادف خودرو می تواند منجره به این بیماری شود.
- تشخیص
-
تشخیص
آنوریسم های آئورت شکمی معمولا زمانی پیدا می شوند که معیانه فیزیکی برای علتی دیگر انجام می شود یا در طول آزمایش های معمول پزشکی مانند سونوگرافی قلب یا شکم پیدا می شوند.
برای تشخیص این بیماری پزشک شما را معاینه کرده و سابقه پزشکی و خانوادگی شما را ارزیابی می کند. اگر پزشک گمان کند که شما متبلا به آنوریسم آئورت هستید، تصویربرای های پزشکی برای تایید تشخیص پزشک انجام می شوند.
روش های تشخیص آنوریسم آئورت شکمی شامل موارد زیر می شود:
- سونوگرافی شکم : این روش رایج ترین روش تشخیص آنوریسم های آئورت شکمی است. سونوگرافی شکم روشی بدون درد است که از امواج صوتی برای نمایش شریان های خونی داخل فضای شکمی (مانند آئورت) استفاده می کند.
- سی تی اسکن شکم : این روش بدون درد از اشعه برای ایجاد تصاویری مقطعی و سطحی از ساختار های داخل ناحیه شکمی استفاده می کند. از این روش برای ایجاد تصاویری با کیفیت از آئورت استفاده می شود .همچنین سی تی اسکن شکمی می تواند اندازه و شکل آنوریسم را تشخیص دهد.
- ام آر آی شکم : این روش تصویربرداری از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی ایجاد شده توسط کامپیوتر برای ایجاد تصاویری با جزئیات از ساختار های داخلی شکم شما استفاده می کند. در برخی موارد یک داروی رنگی (ماده حاجب یا کنتراست) از طریق رگ تزریق می شود تا عروق خونی بهتر دیده شوند.
سی تی اسکن برای تشخیص آنوریسم آئورت شکم
- درمان
-
درمان
جراحی یکی از راه های درمان این بیماری است
جراحی و دیگر عمل ها
جراحی برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی معمولا زمانی پیشنهاد می شود که آنوریسم 6 سانتی متر یا بزرگتر بوده یا زمانی که آنوریسم به سرعت در حال رشد است.
اگر شما علائمی مانند شکم درد، یا آنوریسم در حال نشت دردناک و حساس به لمس دارید، ممکن است پزشک جراحی ترمیمی آنوریسم آئورت شکمی درخواست کند.
نوع جراحی انجام شده بسته به اندازه و موقعیت آنوریسم، سن و سلامت کلی شما دارد. گزینه های جراحی آنوریسم آئورت شکم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ترمیم اندوواسکولاری: این عمل در بیشتر موارد برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی استفاده می شود. جراح یک لوله‌ی نازک و قابل انعطاف (کاتتر) را از طرق رگ داخل پا میفرستد و به آرامی به سمت آئورت هدایت می کند. لوله ایی از جنس توری فلزی (گرافت) در انتهای کاتتر در ناحیه آنوریسم قرار داده می شود و باز شده و در جای خود متصل می ماند. گرافت نایحه ضعیف شده آئورت را تقویت می کند تا جلوی پارگی آنوریسم را بگیرد. جراحی اندوواسکولار برای هر کسی که مبتلا به آنوریسم آئورت شکمی است انجام نمی شود. شما و پزشکتان بهترین روش برای ترمیم را انتخاب میکنید. پس از جراحی اندوواسکولار شما نیاز به تصویربرداری پزشکی منظم دارید تا از عدم نشت ناحیه ی گرافت گذاری شده اطمینان حاصل شود.
- جراحی باز شکمی: این روش شامل برداشتن ناحیه آسیب دیده آئورت و تعویض آن با گرافت است که در جای خود دوخته می شود. بهبودی کامل ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.
میانگین نجات از بیماری در بلند مدت برای هر دو روش مشابه است.
نظارت پزشکی
اگر آنوریسم آئورت شکمی کوچک است و نشانه ایی ندارد ممکن است پزشک این روش درمان را پیشنهاد کنند. نظارت نیازمند چکاپ و تصویربرداری منظم است تا بتواند رشد آنوریسم و دیگر عارضه ها مانند فشار خون بالا (که می تواند آنوریسم را وخیم تر کند) را تشخیص داد.
معمولا، شخصی که آنوریسم آئورت شکمی دارد بسته به اندازه آن آنوریسم باید بین شش تا هجده ماه پس از تشخیص سونوگرافی شکم و قرار های پزشکی انجام دهد.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
برای آنوریسم آئورت شکمی پزشک احتمالا از شما میخواهد تا از انجام فعالیت های سنگین و فعالیت های فیزیکی شدید که فشار خون را شدیدا افزایش می دهند (که خود میتواند بیشتر بر روی آنوریسم فشار ایجاد کند) خودداری کنید.
فشار روانی می تواند فشار خون را بالا ببرد، بنابراین از کشمکش و موقعیت های پر استرس خودداری کنید. اگر احساس استرس یا دلواپسی دارید به پزشک خود اطلاع دهید تا به کمک یکدیگر بهترین روش درمان آن را پیدا کنید.
- پیشگیری
-
پیشگیری
ورزش منظم راهی برای پیشگیری از آنوریسم است
برای پیشگیری از آنوریسم آئورت یا جلوگیری از وخیم شدن آنوریسم موارد زیر را انجام دهید:
- سیگار نکشید یا دخانیات مصرف نکنید: سیگار کشیدن را ترک کرده و در معرض دود سیگار نباشید. اگر در ترک دخانیات نیاز به کمک دارید با پزشک خود در مورد دارو و درمان هایی که میتوانند موثر باشند صحبت کنید.
- رژیم غذایی سالم : بیشتر انواع میوه جات و سبزیجات، غلات، طیور، ماهی و لبنیات کم چرب مصرف کنید.
- فشار خون و کلسترول خود را کنترل کنید: اگر پزشک دارویی تجویز کرده است آنها را مصرف کنید.
- بطور منظم ورزش کنید : سعی کنید حداقل هفته ایی 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط داشته باشید. اگر تاکنون ورزش نمیکردید، از کم شروع کنید و ادامه بدهید. با پزشک خود در مورد اینکه چه فعالیت هایی برای شما مفید است صحبت کنید.
