علت ابتلا

دو عامل اصلی تنگی شریان کلیوی شامل موارد زیر است :

• وجود تجمع در شریان های کلیوی : چربی، کلسترول و دیگر موارد (پلاک ها) می توانند در داخل یا اطراف دیواره‌ی شریان های کلیوی تجمع کنند (آترواسکلروز). با بزرگتر شدن این تجمعات، آنها می تواند سفت شده و باعث کاهش شریان خون شوند که منجر به زخم کلیوی و سرانجام باریک شدن شریان می شود. آترواسکلروز در بسیاری از ناحیه های بدن رخ می دهد و شایع ترین منشا آن تنگی شریان کلیوی است.
• دیسپلازی فیبروماسکولار : در دیسپلازی فیبروماسکولار، عضله‌ی شریان به اندازه‌ی کافی رشد نمی کند. این واقعه در دوران کودکی رخ می دهد. شریانی که تنگ شده است در برخی محل ها باریک و متفاوت از دیگر قسمتهای عریض تر آن است و در تصویربرداری شمایلی مهره مانند از آنها دیده می شود.

باریک شدن شریان ها و دیسپلازی فیبروماسکولار می تواند شریان های دیگر بدن مانند شریان های کلیوی را تحت تاثیر قرار داده و مشکل ایجاد کند.

در موارد نادر، تنگی شریان کلیوی در نتیجه‌ی عارضه هایی دیگر مانند التهاب عروق خونی یا رشد زایده ای که در شکم ایجاد می شود و بر روی شریان های کلیوی فشار وارد می کند، رخ می دهد.

درمان

دارودرمانی

فشار خون بالا حتی زمانی که مرتبط با تنگی شریان کلیوی است معمولا می تواند توسط دارو بطور کامل درمان شود. یافتن داروی مناسب یا ترکیبی از داروها ممکن است نیازمند زمان کافی و صبوری باشد.

برخی از درمان های رایج که برای فشار خون بالا در اثر تنگی شریان کلیوی استفاده می شوند، شامل موارد زیر است :

• مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و مسدود کننده های گیرنده‌ی آنژیوتانسین II (ARBs) : که می توانند به شل کردن عروق خونی و رسوب یک ماده‌ی شیمایی طبیعی به نام آنژیوتانسین II در بدن ( و همچنین عوارض آن) کمک کند که منجر به باریک شدن عروق خونی می شود.
• دیورتیک ها : که به آنها قرص های آبی نیز می گویند می توانند به بدن در دفع سدیم و آب اضافی کمک کنند.
• مسدود کننده های بتا و مسدود کننده های آلفا بتا : که ممکن است ضربان قلب را آرامتر کرده و بسته به داروهایی که بیمار مصرف می کند، عروق خونی را به روشی که کمتر تهاجمی است، باز کند.
• مسدود کننده های کانال کلسیم : که به آرام کردن عروق خونی کمک می کنند.

اگر آترواسکلروز منشا زمینه ایی تنگی شریان کلیوی باشد، ممکن است پزشک مصرف آسپرین و داروهای کاهش کلسترول را توصیه کند. اینکه کدام داروها بهتر است به وضعیت بیمار بستگی دارد.

جراحی

برای برخی از افراد ممکن است برای بازگرداندن جریان خون به شریان کلیوی و بهبود گردش خون در کلیه ها، عمل جراحی درنظر گرفته شود.

نتایج آزمایشات بالینی برای مقایسه‌ی داروها به همراه آنژیوپلاستی و استنت گذاری تفاوت چندانی بین تاثیر این دو روش برای کاهش فشار خون و بهبود عملکرد کلیوی در افراد مبتلا به تنگی شریان کلیوی متوسط تا شدید، نشان نداده است. جراحی برای بازکردن عروق ممکن است به افرادی که تنها با مصرف داروها بهتر نشده اند، کسانی که نمی توانند دارو مصرف کنند، و کسانی که بیماری قلبی دارند توصیه شود.

عمل هایی که برای درمان تنگی شریان کلیوی استفاده می شود ممکن است شامل موارد زیر شود :

• آنژیوپلاستی و اسنت گذاری کلیوی : در این عمل، پزشکان عروق کلیوی را عریض کرده و ابزاری (استنت) را داخل عروق خونی جایگزاری می کنند تا دیواره های عروق را باز نگه دارند و خون بهتر جریان داشته باشد.
• جراحی بای پس شریان کلیوی : در عمل بای پس، پزشکان عروق خونی جایگزین را به شریان کلیوی پیوند میزنند تا راهی جدید برای رسیدن خون به کلیه ایجاد کنند. در برخی موارد این به معنای وصل کردن شریان کلیوی به عروقی از قسمت دیگر بدن است مانند کبد یا طحال. این عمل ها در صورتی که آنژیوپلاستی موفق نباشد، یا زمانی که نیاز به جراحی مکمل احساس شود، بطور رایج استفاده می شوند.

تغییرات سبک زندگی

اگر فشار خون بیمار به مقدار متوسط یا شدید افزایش یافته است، سبک زندگی سالم (یعنی کاهش مصرف نمک، خوردن غذاهای سالم و ورزش منظم) می تواند به کنترل فشار خون کمک کند.

درمان های خانگی و سبک زندگی

ممکن است پزشک برخی از تغیرات در سبک زندگی را توصیه کند که جزئی از روش درمان تنگی شریان کلیوی است :

• داشتن وزنی سالم : زمانی که وزن افزایش می یابد، فشار خون نیز بالا می ورد. اگر اضافه وزن دارید، کاهش آن ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.
• مصرف نمک را در غذای خود کاهش دهید : نمک و غذاهای نمکی باعث می شوند بدن در خود مایع نگه دارد. این عمل ممکن است حجم خون را افزایش دهد که خود منجر به افزایش فشار خون می شود.
• فعالیت فیزیکی داشته باشید : وزش کردن بطور منظم ممکن است به کاهش وزن، کاهش خطر بیماری قلبی و کاهش کلسترول و فشار خون کمک کند. قبل از آغاز هر برنامه ی ورزشی با پزشک مشروت کنید، مخصوصا زمانی که فشار خون بالا دارید و برای مدت زیادی ورزش نکرده اید.
• کاهش استرس : کاهش میزان استرس ممکن است فشار خون را کاهش دهد.
• کاهش مصرف نوشیدنی الکلی یا ننوشیدن آن : مصرف بیش از اندازه‌ی نوشیدنی الکلی ممکن است فشار خون را بالا ببرد.
• سیگار نکشیدن : تنباکو به دیواره‌ی عروق خونی صدمه میزند و روند سفت شدن شریان ها را افزایش می دهد. اگر سیگاری هستید از پزشک خود در مورد ترک سیگار کمک بگیرید.