سندرم شوگرن
سندرم شوگرن نوعی بیماری سیستم ایمنی بدن است که توسط دو نشانه خاص آن، چشمان و دهان خشک تشخیص داده می شود.
این عارضه معمولا همراه دیگر بیماری های سیستم ایمنی بدن مانند روماتیسم مفصلی و لوپوس رخ می دهد. در سندرم شوگرن، غشای مخاطی و غدد ایجاد کننده خیسی در چشمان و دهان شما در اول دچار می شوند که منجر به ایجاد اشک و بزاق کمتری می شود.
با اینکه شما می توانید در هر سنی دچار سندرم شوگرن شوید، بیشتر افراد مبتلا بالای سن 40 سالگی هستند. این عارضه در زنان بسیار رایج تر است. درمان این بیماری بر روی بهبود علائم تمرکز دارد.
جزء بیماری های :
علائم
خشکی چشم از علائم اصلی این بیماری است
دو نشانه اصلی سندرم شوگرن شامل موارد زیر است :
- چشمان خشک : چشمان شما ممکن است سوزش، خارش یا احساسی خشک، مانند شن داشتن در داخل آنان داشته باشند
- دهانی خشک : دهان شما ممکن است احساس خشکی شدید داشته باشد که صحبت و بلع را دشوار می کند
برخی از افراد مبتلا به سندرم شوگرن همچنین دچار یک یا چند مورد زیر هستند :
- درد، تورم و سفتی مفصلی
- غدد بزاقی متورم به خصوص مواردی که در پشت فک شما و در جلوی گوش شما قرار دارند
- کهیر های پوستی یا پوستی خشک
- خشکی واژن
- سرفه خشک مکرر
- خستگی بلند مدت
ریسک فاکتور ها
سندرم شوگرن معمولا در افرادی که دارای یک یا چند مورد از ریسک فاکتور ها مانند موارد زیر هستند رخ می دهد :
- سن : سندرم شوگرن معمولا در افراد بالای 40 سال رخ می دهد
- جنسیت : احتمال دچار شدن زنان به سندرم شوگرن بسیار بیشتر است
- بیماری روماتیکی : مبتلا بودن به بیماری ایی روماتیکی مانند روماتیسم مفصلی برای افرادی که مبتلا به سندرم شوگرن هستند رایج است
این بیماری در زنان میان سال رایج تر است
علت ابتلا
سندرم شوگرن یک بیماری خودایمنی است. سیستم ایمنی بدن شما بطور اشتباه به سلول ها و بافت بدن حمله می کند.
محققان مطمعن نیستند که چرا برخی از افراد دچار سندرم شوگرن می شود. برخی از ژن ها افراد را بیشتر در معرض دچار شدن به این عارضه قرار می دهد، اما بنظر می رسد که منشا رخ دادن این بیماری، مانند عفونت با ویرویسی خاص یا نوعی از باکتری نیز ضروری است.
در سندرم شوگرن، سیستم ایمنی بدن شما در ابتدا غددی که اشک و بزاق تولید می کنند را هدف قرار می دهد. اما این بیماری همچنین می تواند دیگر قسمت های بدن مانند موارد زیر را صدمه بزند :
- مفاصل
- تیروئید
- کلیه ها
- کبد
- ریه ها
- پوست
- اعصاب
تشخیص
آزمایش چشم یکی از روش های تشخیص سندرم شوگرن است
تشخیص سندرم شوگرن می تواند دشوار باشد چراکه علائم و نشانه های آن برای هر شخص متفاوت است و می تواند مشابه علائم دیگر بیماری ها باشد. عوارض جانبی برخی از داروها نیز مشابه نشانه ها و علائم سندرم شوگرن هستند.
آزمایشات می توانند وجود دیگر عارضه ها را رد کرده و به تایید تشخیص سندرم شوگرن کمک کنند.
آزمایشات خون
پزشک شما ممکن است آزمایشت خونی برای تشخیص موارد زیر انجام دهد :
- سطوح مختلف انواع سلول های خونی
- وجود پادتن هایی که در سندرم شوگرن رایج است
- نشانه هایی از عارضه های التهابی
- نشانه هایی از مشکل در کبد و کلیه های شما
روش های تصویربرداری
برخی از روش های تصویربرداری می توانند عملکرد غدد بزاقی شما را بسنجد :
- سیالوگرام : این نوع خاص رادیولوژی می تواند کنتراستی که به داخل غدد بزاقی تزریق می شود را تشخیص دهد. این روش می تواند میزان ترشح بزاق به داخل دهان شما را نمایش دهد
- سینتی گرافی بزاق : این آزمایش داروی هسته ایی شامل تزریق ایزوتوپی رادیواکتیو به داخل ورید است که بالای یک ساعت نظارت می شود تا سرعت رسیدن آن به داخل تمام غدد بزاقی شما اندازه گیری شود
آزمایش چشم
پزشک شما می تواند خشکی چشمان شما را به آزمایشی به اسم تست اشک شیرمر اندازه گیری کند. در این روش قسمتی کوچک از کاغذ فیلتری در زیر پلک پایین برای اندازه گیری میزان تولید اشک قرار داده می شود.
پزشکی که در درمان عارضه های چشمی تخصص دارد (چشم پزشک) همچنین ممکن است سطح چشمان شما را با ابزاری به اسم اسلیت لمپ ارزیابی کند. او ممکن است برای مشاهده بهتر صدمه به قرینه از قطره چشم استفاده کند.
نمونه برداری
پزشک شما همچنین ممکن است نمونه برداری لب انجام دهد تا وجود تجمعات سلول های التهابی که می توانند نشان دهنده سندرم شوگرن را تشخیص دهد. در این روش، تکه ایی از بافت غدد بزاقی شما برداشته و زیر میکروسکوپ ارزیابی می شود.
درمان
دارو های مختلفی برای درمان علائم این بیماری وجود دارد
درمان سندرم شوگرن بسته به قسمتی از بدن که مبتلا شده است دارد. بسیاری از افراد با استفاده از قطره های چشمی بدون نسخه و آب خوردن بیشتر، علائم خشکی چشم و دهان حشک مرتبط با سندرم شوگرن را کنترل کنند. اما برخی از افراد نیاز به داروهای نسخه ایی یا حتی جراحی دارند.
دارودرمانی
بسته به نشانه های شما پزشک شما ممکن است داروهایی را تجویز کند که :
- التهاب چشمان را کاهش دهد : قطره های چشمی با نسخه مانند سیکلوسپورین یا لیفیتگراست ممکن است توسط چشم پزشک شما زمانی که خشکی چشم متوسط تا ملایم دارید توصیه شود
- میزان تولید بزاق را افزایش دهد : داروهایی مانند پیلوکارپین و سِویملین می توانند میزان بزاق ایجاد شده را افزایش و برخی از موارد میزان اشک تولیدی را نیز افزایش دهند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل عرق کردن، درد شکمی، قرمزی صورت و افزایش ادرار کردن باشد
- عوارض خاص این بیمار را هدف دهد : اگر شما دچار علائم آرتریت شده ایید، ممکن است داروهای غیر التهابی غیر استروئیدی یا دیگر داروهای درمان آرتریت برای شما موثر باشند. عفونت های قارچی در دهان را می توان با دارهای ضدقارچ درمان کرد
- علائم تمام بدن را بهبود دهند : هیدروکسی کلروکین، نوعی دارو که برای درمان مالاریا استفاده می شود، در درمان هیدروکسی کلروکین موثر است. داروهایی که سیستم ایمنی بدن را مهار می کنند مانند متوترکسات نیز ممکن است تجویز شود
جراحی
عملی جزئی برای بستن پارگی های مجاری که اشک را از چشمان شما خارج می کنند ممکن است در بهبود چشمان خشک شما موثر باشند. بست هایی از جنس کلاژن یا سیلیکون به داخل این مجاری وارد می شود به حفظ اشک در چشمان کمک شود.
- علائم
-
علائم
خشکی چشم از علائم اصلی این بیماری است
دو نشانه اصلی سندرم شوگرن شامل موارد زیر است :
- چشمان خشک : چشمان شما ممکن است سوزش، خارش یا احساسی خشک، مانند شن داشتن در داخل آنان داشته باشند
- دهانی خشک : دهان شما ممکن است احساس خشکی شدید داشته باشد که صحبت و بلع را دشوار می کند
برخی از افراد مبتلا به سندرم شوگرن همچنین دچار یک یا چند مورد زیر هستند :
- درد، تورم و سفتی مفصلی
- غدد بزاقی متورم به خصوص مواردی که در پشت فک شما و در جلوی گوش شما قرار دارند
- کهیر های پوستی یا پوستی خشک
- خشکی واژن
- سرفه خشک مکرر
- خستگی بلند مدت
- ریسک فاکتور
-
ریسک فاکتور ها
سندرم شوگرن معمولا در افرادی که دارای یک یا چند مورد از ریسک فاکتور ها مانند موارد زیر هستند رخ می دهد :
- سن : سندرم شوگرن معمولا در افراد بالای 40 سال رخ می دهد
- جنسیت : احتمال دچار شدن زنان به سندرم شوگرن بسیار بیشتر است
- بیماری روماتیکی : مبتلا بودن به بیماری ایی روماتیکی مانند روماتیسم مفصلی برای افرادی که مبتلا به سندرم شوگرن هستند رایج است
این بیماری در زنان میان سال رایج تر است
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
سندرم شوگرن یک بیماری خودایمنی است. سیستم ایمنی بدن شما بطور اشتباه به سلول ها و بافت بدن حمله می کند.
محققان مطمعن نیستند که چرا برخی از افراد دچار سندرم شوگرن می شود. برخی از ژن ها افراد را بیشتر در معرض دچار شدن به این عارضه قرار می دهد، اما بنظر می رسد که منشا رخ دادن این بیماری، مانند عفونت با ویرویسی خاص یا نوعی از باکتری نیز ضروری است.
در سندرم شوگرن، سیستم ایمنی بدن شما در ابتدا غددی که اشک و بزاق تولید می کنند را هدف قرار می دهد. اما این بیماری همچنین می تواند دیگر قسمت های بدن مانند موارد زیر را صدمه بزند :
- مفاصل
- تیروئید
- کلیه ها
- کبد
- ریه ها
- پوست
- اعصاب
- تشخیص
-
تشخیص
آزمایش چشم یکی از روش های تشخیص سندرم شوگرن است
تشخیص سندرم شوگرن می تواند دشوار باشد چراکه علائم و نشانه های آن برای هر شخص متفاوت است و می تواند مشابه علائم دیگر بیماری ها باشد. عوارض جانبی برخی از داروها نیز مشابه نشانه ها و علائم سندرم شوگرن هستند.
آزمایشات می توانند وجود دیگر عارضه ها را رد کرده و به تایید تشخیص سندرم شوگرن کمک کنند.
آزمایشات خون
پزشک شما ممکن است آزمایشت خونی برای تشخیص موارد زیر انجام دهد :
- سطوح مختلف انواع سلول های خونی
- وجود پادتن هایی که در سندرم شوگرن رایج است
- نشانه هایی از عارضه های التهابی
- نشانه هایی از مشکل در کبد و کلیه های شما
روش های تصویربرداری
برخی از روش های تصویربرداری می توانند عملکرد غدد بزاقی شما را بسنجد :
- سیالوگرام : این نوع خاص رادیولوژی می تواند کنتراستی که به داخل غدد بزاقی تزریق می شود را تشخیص دهد. این روش می تواند میزان ترشح بزاق به داخل دهان شما را نمایش دهد
- سینتی گرافی بزاق : این آزمایش داروی هسته ایی شامل تزریق ایزوتوپی رادیواکتیو به داخل ورید است که بالای یک ساعت نظارت می شود تا سرعت رسیدن آن به داخل تمام غدد بزاقی شما اندازه گیری شود
آزمایش چشم
پزشک شما می تواند خشکی چشمان شما را به آزمایشی به اسم تست اشک شیرمر اندازه گیری کند. در این روش قسمتی کوچک از کاغذ فیلتری در زیر پلک پایین برای اندازه گیری میزان تولید اشک قرار داده می شود.
پزشکی که در درمان عارضه های چشمی تخصص دارد (چشم پزشک) همچنین ممکن است سطح چشمان شما را با ابزاری به اسم اسلیت لمپ ارزیابی کند. او ممکن است برای مشاهده بهتر صدمه به قرینه از قطره چشم استفاده کند.
نمونه برداری
پزشک شما همچنین ممکن است نمونه برداری لب انجام دهد تا وجود تجمعات سلول های التهابی که می توانند نشان دهنده سندرم شوگرن را تشخیص دهد. در این روش، تکه ایی از بافت غدد بزاقی شما برداشته و زیر میکروسکوپ ارزیابی می شود.
- درمان
-
درمان
دارو های مختلفی برای درمان علائم این بیماری وجود دارد
درمان سندرم شوگرن بسته به قسمتی از بدن که مبتلا شده است دارد. بسیاری از افراد با استفاده از قطره های چشمی بدون نسخه و آب خوردن بیشتر، علائم خشکی چشم و دهان حشک مرتبط با سندرم شوگرن را کنترل کنند. اما برخی از افراد نیاز به داروهای نسخه ایی یا حتی جراحی دارند.
دارودرمانی
بسته به نشانه های شما پزشک شما ممکن است داروهایی را تجویز کند که :
- التهاب چشمان را کاهش دهد : قطره های چشمی با نسخه مانند سیکلوسپورین یا لیفیتگراست ممکن است توسط چشم پزشک شما زمانی که خشکی چشم متوسط تا ملایم دارید توصیه شود
- میزان تولید بزاق را افزایش دهد : داروهایی مانند پیلوکارپین و سِویملین می توانند میزان بزاق ایجاد شده را افزایش و برخی از موارد میزان اشک تولیدی را نیز افزایش دهند. عوارض جانبی آن ممکن است شامل عرق کردن، درد شکمی، قرمزی صورت و افزایش ادرار کردن باشد
- عوارض خاص این بیمار را هدف دهد : اگر شما دچار علائم آرتریت شده ایید، ممکن است داروهای غیر التهابی غیر استروئیدی یا دیگر داروهای درمان آرتریت برای شما موثر باشند. عفونت های قارچی در دهان را می توان با دارهای ضدقارچ درمان کرد
- علائم تمام بدن را بهبود دهند : هیدروکسی کلروکین، نوعی دارو که برای درمان مالاریا استفاده می شود، در درمان هیدروکسی کلروکین موثر است. داروهایی که سیستم ایمنی بدن را مهار می کنند مانند متوترکسات نیز ممکن است تجویز شود
جراحی
عملی جزئی برای بستن پارگی های مجاری که اشک را از چشمان شما خارج می کنند ممکن است در بهبود چشمان خشک شما موثر باشند. بست هایی از جنس کلاژن یا سیلیکون به داخل این مجاری وارد می شود به حفظ اشک در چشمان کمک شود.
