مولتیپل میلوما
مولتیپل میلوما سرطانی است که در نوعی از سلول های سفید خونی به اسم سلول پلاسما رخ می دهد. سلول های سالم پلاسما بوسیله تولید پادتن هایی که میکروب ها را تشخیص می دهند و به آنان حمله می کنند، بدن شما را در برابر عفونت حفظ می کنند.
در مولتیپل میلوما، سلول های سرطانی پلاسما در مغز استخوان تجمع می کنند و چند برابر سلول های سالم خون می شوند. این سلول های سرطانی بجای پادتن های مفید، پروتئین هایی تولید می کنند که منجر به عوارض می شوند.
درمان برای مولتیپل میلوما همیشه به سرعت انجام نمی شود. اگر مولتیپل میلوما به آرامی رشد می کند و علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کند، پزشک شما ممکن نظارت را بجای درمان توصیه کند. در افرادی که مولتیپل میلوما دارند و نیازمند درمان هستند، چندین گزینه درمانی برای کنترل این بیماری وجود دارد.
علائم
خستگی یکی از علائم این سرطان است
علائم و نشانه های مولتیپل میلوما می تواند متغیر باشند اما در مراحل اولیه این بیماری علائم و نشانه ایی ندارد.
زمانی که علائم و نشانه ها رخ می دهد آنان می تواند شامل موارد زیر شوند :
- درد استخوان مخصوصا در ستون فقرات یا ققسه سینه
- حالت تهوع
- یبوست
- بی اشتهایی
- پریشانی
- خستگی
- عفونت های مکرر
- کاهش وزن
- خستگی در پاها
- تشنگی شدید
ریسک فاکتور ها
عواملی که ممکن است احتمال مولتیپل میلوما را افزایش دهد شامل موارد زیر است :
- افزایش سن : احتمال مولتیپل میلوما شما با افزایش سن بالا می رود، بیشتر افراد مبتلا شده در سنین 60 سالگی هستند
- جنسیت مذکر : مردان نسبت به زنان بیشتر دچار این بیماری می شوند
- نژاد سیاه پوست : افراد سیاه پوست نسبت به نژاد های دیگر بیشتر دچار مولتیپل میلوما می شوند
- سابقه خانوادگی مولتیپل میلوما : اگر برادر، خواهر یا والدی مبتلا به مولتیپل میلوما است، احتمال دچار شدن شما به این بیماری افزایش می یابد
- سابقه شخصی گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) : مولتیپل میلوما در بیشتر مواقع با گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص آغاز می شود، پس دچار شدن به این عارضه احتمال شما را افزایش می دهد
این سرطان بیشتر در مردان مسن رخ می دهد
علت ابتلا
منشا مولتیپل میلوما نامعلوم است.
پزشکان می دانند که مولتیپل میلوما زمانی رخ می دهد که سلول های غیرعادی در مغز استخوان شما، بافت نرم و تولید کننده خونی که در درون بیشتر استخوان های شما قرار دارند رخ می دهد. این سلول های غیرعادی به سرعت تکثیر می کنند.
از آنجایی که سلول های سرطانی همانند سلول های سالم بالغ نمی شوند و از بین نمی روند، آنان به مرور زمان تجمع کرده و تولید سلول های سالم را سرکوب می کنند. در مغز استخوان سلول های میلوما سلول های سالم را سرکوب می کند و منجر به خستگی و مقابله نکردن با عفونت ها می شوند.
سلول های میلوما همانند سلول های سالم پادتن ایجاد می کنند، اما سلول های میلوما پادتن های غیرعادی تولید می کنند که بدن نمی تواند از آنان استفاده کند. بجای آن، پادتن های غیرعادی (پروتئین های مونوکلونال یا پروتئین های M) در بدن تجمع می کنند و منجر به ایجاد مشکلاتی مانند صدمه به کلیه ها می شوند. سلول های سرطانی همچنین می توانند منجر به صدمه به استخوان ها شود که احتمال شکستن آنان را افزایش می دهد.
تشخیص
آزمایش خونی می تواند مولتیپل میلوما را تشخیص دهد
دربرخی از موارد مولتیپل میلوما زمانی تشخیص داده می شود که پزشک شما آن را بطور اتفاقی در آزمایش خونی که برای دلیلی دیگری تجویز شده است پیدا می کند. اگر پزشک شما بسته به علائم و نشانه های شما به وجود مولتیپل میلوما شک کرده است این بیماری را می تواند تشخیص دهد.
آزمایشات و روش هایی که برای تشخیص مولتیپل میلوما انجام می شوند شامل موارد زیر می شود :
- آزمایشات خونی : ارزیابی آزمایشگاهی خون شما ممکن است پروتئین های M که توسط سول های میلوما ایجاد می شوند را تشخیص دهد. یکی دیگری از پروتئین هایی که توسط سلول های میلوما ایجاد می شوند، که به آنان بتا-2-میکروگلوبولین گفته می شود نیز ممکن است در خون شما یافت شود به پزشک شما سرنخ هایی درمورد تهاجمی بودن میلوما شما بدهد.
- آزمایشات ادراری : ارزیابی ادرار شما ممکن است پروتئین های M را نمایش دهند که ممکن است زمانی که آنان در ادرار شما یافت می شوند به آنان پروتئین های بنس جونز گویند.
- ارزیابی مغز استخوان شما : پزشک شما ممکن است نمونه ایی از مغز استخوان را برای ارزیابی آزمایشگاهی بردارد. این نمونه توسط سوزنی بلند که با داخل استخوان وارد می شود (نمونه برداری استخوان) برداشته می شود.
- روش های تصویربرداری: روش های تصویربرداری ممکن است برای تشخیص مشکلات استخوانی مرتبط با مولتیپل میلوما توصیه شود. این آزمایشات ممکن است شامل رادیولوژی، ام آر آی، سی تی اسکن یا توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) شود
دسته بندی سرطان
اگر آزمایشات نشان دهنده مولتیپل میلوما باشد، پزشک شما با استفاده از اطلاعات بدست آمده از آزمایشات تشخیصی به بیماری شما مرحله یک، دو یا سه می دهد. مرحله یک نشان دهنده بیماری ایی کمتر تهاجمی است و مرحله سه نشان دهنده بیماری ایی بسیار تهاجمی است.
مولتیپل میلوما شما همچنین ممکن است از لحاظ خطر دسته بندی شود که میزان تهاجمی بودن بیماری شما را نشان می دهد.
مرحله مولتیپل میلوما شما و دسته بندی خطر آن به پزشک شما به درک بهتر بیش بینی درمان و راه های درمانی ممکن کمک می کند.
درمان
از شیمی درمانی برای درمان این سرطان استفاده می شود
اگر شما دچار علائم شده ایید، درمان می تواند درد را بهبود دهد، عوارض بیماری را کنترل کند، وضعیت شما را ثبات دهد و روند پیشرفت مولتیپل میلوما را کاهش دهد.
درمان ها برای میلوما
گزینه های درمان استاندارد شامل موارد زیر است :
- درمان هدفمند : درمان داروهای هدفمند برروی نقاط ضعف خاص داخل سلول های سرطانی تمرکز می کند. با مسدود کردن این موارد غیرعادی، درمان داروهای هدفمند می تواند منجر شود تا سلول های سرطانی از بین بروند.
- ایمنی درمانی : ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن شما برای مقابله با سرطان استفاده می کند. سیستم ایمنی بدن شما ممکن است به دلیل تولید پروتئینی که سلول های سرطانی برای محو کردن خود ایجاد می کنند، به آنان حمله نکند. ایمنی درمانی با ایجاد اختلال در این روند کار می کند.
- شیمی درمانی : شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این داروها سلول هایی که سرعت رشد بالایی دارند مانند سلول های میلوما را از بین می برد. دوزهای بالای شیمی درمانی قبل از پیوند مغز استخوان انجام می شود.
- کورتیکواستروئیدها : داروهای کورتیکواستروئید سیستم ایمنی بدن شما را تنظیم می کنند تا التهاب در بدن کنترل شود. آنان همچنین در برابر سلول های میلوما موثر هستند.
- پیوند مغز استخوان : پیوند مغز استخوان که به آن پیوند سلول های بنیادی نیز گفته می شود، روشی برای جایگزین کردن مغز استخوان بیمار شده شما با مغز استخوان سالم است.
- پرتودرمانی : پرتودرمانی از پرتوهای انرژی بالا از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند. این روش ممکن است به سرعت سلول های میلوما در ناحیه خاصی را کوچک کنند.
درمان فوری ممکن است ضروری نباشید
اگر شما دچار مولتیپل میلوما هستید اما علائمی را تجربه نمی کنید، شما ممکن است نیازی به درمان سریع نداشته باشید. درمانی سریع ممکن است برای مولتیپل میلوما هایی که به آرامی رشد می کنند و در مرحله اولیه قرار دارند ضروری نباشد. با این حال، پزشک شما، شما را بطور منظم نظارت می کند و به دنبال نشانه های پیشرفت بیماری می گردد. این کار ممکن است شامل آزمایشات خونی و ادراری منظم باشد.
اگر شما دچار علائم و نشانه های شده ایید یا اگر مولتیپل میلوما شما نشانه هایی از پیشرفت داشته است، شما و پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرید تا درمان را آغاز کنید.
از روش های درمانی چگونه استفاده می شود
اینکه شما چه ترکیبی از روش های درمانی را استفاده می کنید به وضعیت کاندید شدن شما برای پیوند مغز استخوان بستگی دارد. این وضعیت به خطر پیشرفت بیماری شما، سن شما و سلامت شما بستگی دارد.
- اگر شما کاندیدی برای پیوند مغز استخوان هستید : درمان اولیه شما احتمالا شامل ترکیبی از روش های درمانی مانند درمان هدفمند، ایمنی درمانی، کورتیکواستروئید ها و دربرخی از مواقع شامل شیمی درمانی می شود.
- اگر شما کاندیدی برای پیوند مغز استخوان نیستید : درمان شما احتمالا شامل ترکیب درمان ها مانند درمان هدفمند، ایمنی درمانی، کورتیکواستروئیدها و در برخی از مواقع شامل شیمی درمانی نیز می شود.
- اگر مولتیپل میلوما شما بازگشته است یا با درمان بهبود نمی یابد : پزشک شما ممکن است تکرار روش درمانی که در بار اول شما را درمان کرده است را توصیه کند. گزینه دیگر امتحان کردن یک یا چندین روش درمانی است که معمولا به صورت تنها یا ترکیبی استفاده می شود.
عوارض درمان
از آنجایی که مولتیپل میلوما می تواند منجر به تعدادی از عوارض شود، شما همچنین ممکن است نیازمند درمان برای آن عارضه خاص شوید. برای مثال :
- درد استخوان : داروهای مسکن، پرتودرمانی و جراحی ممکن است به کنترل درد استخوان کمک کند
- مشکلات کلیوی : افرادی که صدمه شدید کلیوی دارند ممکن است نیازمند دیالیز باشند.
- عفونت ها : پزشک شما ممکن است برخی از واکسن ها برای پیشگیری از عفوت هایی مانند آنفولانزا و ذات الریه را توصیه کند.
- فرسودگی استخوان : پزشک شما ممکن است داروهای مقاوم کننده استخوان را برای مقابله با فرسودگی استخوان توصیه کند.
- کم خونی : اگر شما کمخونی مکرر داشته باشید، پزشک شما ممکن است داروهایی برای افزایش تعداد سلول های قرمز خون شما توصیه کند.
- علائم
-
علائم
خستگی یکی از علائم این سرطان است
علائم و نشانه های مولتیپل میلوما می تواند متغیر باشند اما در مراحل اولیه این بیماری علائم و نشانه ایی ندارد.
زمانی که علائم و نشانه ها رخ می دهد آنان می تواند شامل موارد زیر شوند :
- درد استخوان مخصوصا در ستون فقرات یا ققسه سینه
- حالت تهوع
- یبوست
- بی اشتهایی
- پریشانی
- خستگی
- عفونت های مکرر
- کاهش وزن
- خستگی در پاها
- تشنگی شدید
- ریسک فاکتور
-
ریسک فاکتور ها
عواملی که ممکن است احتمال مولتیپل میلوما را افزایش دهد شامل موارد زیر است :
- افزایش سن : احتمال مولتیپل میلوما شما با افزایش سن بالا می رود، بیشتر افراد مبتلا شده در سنین 60 سالگی هستند
- جنسیت مذکر : مردان نسبت به زنان بیشتر دچار این بیماری می شوند
- نژاد سیاه پوست : افراد سیاه پوست نسبت به نژاد های دیگر بیشتر دچار مولتیپل میلوما می شوند
- سابقه خانوادگی مولتیپل میلوما : اگر برادر، خواهر یا والدی مبتلا به مولتیپل میلوما است، احتمال دچار شدن شما به این بیماری افزایش می یابد
- سابقه شخصی گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) : مولتیپل میلوما در بیشتر مواقع با گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص آغاز می شود، پس دچار شدن به این عارضه احتمال شما را افزایش می دهد
این سرطان بیشتر در مردان مسن رخ می دهد
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
منشا مولتیپل میلوما نامعلوم است.
پزشکان می دانند که مولتیپل میلوما زمانی رخ می دهد که سلول های غیرعادی در مغز استخوان شما، بافت نرم و تولید کننده خونی که در درون بیشتر استخوان های شما قرار دارند رخ می دهد. این سلول های غیرعادی به سرعت تکثیر می کنند.
از آنجایی که سلول های سرطانی همانند سلول های سالم بالغ نمی شوند و از بین نمی روند، آنان به مرور زمان تجمع کرده و تولید سلول های سالم را سرکوب می کنند. در مغز استخوان سلول های میلوما سلول های سالم را سرکوب می کند و منجر به خستگی و مقابله نکردن با عفونت ها می شوند.
سلول های میلوما همانند سلول های سالم پادتن ایجاد می کنند، اما سلول های میلوما پادتن های غیرعادی تولید می کنند که بدن نمی تواند از آنان استفاده کند. بجای آن، پادتن های غیرعادی (پروتئین های مونوکلونال یا پروتئین های M) در بدن تجمع می کنند و منجر به ایجاد مشکلاتی مانند صدمه به کلیه ها می شوند. سلول های سرطانی همچنین می توانند منجر به صدمه به استخوان ها شود که احتمال شکستن آنان را افزایش می دهد.
- تشخیص
-
تشخیص
آزمایش خونی می تواند مولتیپل میلوما را تشخیص دهد
دربرخی از موارد مولتیپل میلوما زمانی تشخیص داده می شود که پزشک شما آن را بطور اتفاقی در آزمایش خونی که برای دلیلی دیگری تجویز شده است پیدا می کند. اگر پزشک شما بسته به علائم و نشانه های شما به وجود مولتیپل میلوما شک کرده است این بیماری را می تواند تشخیص دهد.
آزمایشات و روش هایی که برای تشخیص مولتیپل میلوما انجام می شوند شامل موارد زیر می شود :
- آزمایشات خونی : ارزیابی آزمایشگاهی خون شما ممکن است پروتئین های M که توسط سول های میلوما ایجاد می شوند را تشخیص دهد. یکی دیگری از پروتئین هایی که توسط سلول های میلوما ایجاد می شوند، که به آنان بتا-2-میکروگلوبولین گفته می شود نیز ممکن است در خون شما یافت شود به پزشک شما سرنخ هایی درمورد تهاجمی بودن میلوما شما بدهد.
- آزمایشات ادراری : ارزیابی ادرار شما ممکن است پروتئین های M را نمایش دهند که ممکن است زمانی که آنان در ادرار شما یافت می شوند به آنان پروتئین های بنس جونز گویند.
- ارزیابی مغز استخوان شما : پزشک شما ممکن است نمونه ایی از مغز استخوان را برای ارزیابی آزمایشگاهی بردارد. این نمونه توسط سوزنی بلند که با داخل استخوان وارد می شود (نمونه برداری استخوان) برداشته می شود.
- روش های تصویربرداری: روش های تصویربرداری ممکن است برای تشخیص مشکلات استخوانی مرتبط با مولتیپل میلوما توصیه شود. این آزمایشات ممکن است شامل رادیولوژی، ام آر آی، سی تی اسکن یا توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) شود
دسته بندی سرطان
اگر آزمایشات نشان دهنده مولتیپل میلوما باشد، پزشک شما با استفاده از اطلاعات بدست آمده از آزمایشات تشخیصی به بیماری شما مرحله یک، دو یا سه می دهد. مرحله یک نشان دهنده بیماری ایی کمتر تهاجمی است و مرحله سه نشان دهنده بیماری ایی بسیار تهاجمی است.
مولتیپل میلوما شما همچنین ممکن است از لحاظ خطر دسته بندی شود که میزان تهاجمی بودن بیماری شما را نشان می دهد.
مرحله مولتیپل میلوما شما و دسته بندی خطر آن به پزشک شما به درک بهتر بیش بینی درمان و راه های درمانی ممکن کمک می کند.
- درمان
-
درمان
از شیمی درمانی برای درمان این سرطان استفاده می شود
اگر شما دچار علائم شده ایید، درمان می تواند درد را بهبود دهد، عوارض بیماری را کنترل کند، وضعیت شما را ثبات دهد و روند پیشرفت مولتیپل میلوما را کاهش دهد.
درمان ها برای میلوما
گزینه های درمان استاندارد شامل موارد زیر است :
- درمان هدفمند : درمان داروهای هدفمند برروی نقاط ضعف خاص داخل سلول های سرطانی تمرکز می کند. با مسدود کردن این موارد غیرعادی، درمان داروهای هدفمند می تواند منجر شود تا سلول های سرطانی از بین بروند.
- ایمنی درمانی : ایمنی درمانی از سیستم ایمنی بدن شما برای مقابله با سرطان استفاده می کند. سیستم ایمنی بدن شما ممکن است به دلیل تولید پروتئینی که سلول های سرطانی برای محو کردن خود ایجاد می کنند، به آنان حمله نکند. ایمنی درمانی با ایجاد اختلال در این روند کار می کند.
- شیمی درمانی : شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این داروها سلول هایی که سرعت رشد بالایی دارند مانند سلول های میلوما را از بین می برد. دوزهای بالای شیمی درمانی قبل از پیوند مغز استخوان انجام می شود.
- کورتیکواستروئیدها : داروهای کورتیکواستروئید سیستم ایمنی بدن شما را تنظیم می کنند تا التهاب در بدن کنترل شود. آنان همچنین در برابر سلول های میلوما موثر هستند.
- پیوند مغز استخوان : پیوند مغز استخوان که به آن پیوند سلول های بنیادی نیز گفته می شود، روشی برای جایگزین کردن مغز استخوان بیمار شده شما با مغز استخوان سالم است.
- پرتودرمانی : پرتودرمانی از پرتوهای انرژی بالا از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند. این روش ممکن است به سرعت سلول های میلوما در ناحیه خاصی را کوچک کنند.
درمان فوری ممکن است ضروری نباشید
اگر شما دچار مولتیپل میلوما هستید اما علائمی را تجربه نمی کنید، شما ممکن است نیازی به درمان سریع نداشته باشید. درمانی سریع ممکن است برای مولتیپل میلوما هایی که به آرامی رشد می کنند و در مرحله اولیه قرار دارند ضروری نباشد. با این حال، پزشک شما، شما را بطور منظم نظارت می کند و به دنبال نشانه های پیشرفت بیماری می گردد. این کار ممکن است شامل آزمایشات خونی و ادراری منظم باشد.
اگر شما دچار علائم و نشانه های شده ایید یا اگر مولتیپل میلوما شما نشانه هایی از پیشرفت داشته است، شما و پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرید تا درمان را آغاز کنید.
از روش های درمانی چگونه استفاده می شود
اینکه شما چه ترکیبی از روش های درمانی را استفاده می کنید به وضعیت کاندید شدن شما برای پیوند مغز استخوان بستگی دارد. این وضعیت به خطر پیشرفت بیماری شما، سن شما و سلامت شما بستگی دارد.
- اگر شما کاندیدی برای پیوند مغز استخوان هستید : درمان اولیه شما احتمالا شامل ترکیبی از روش های درمانی مانند درمان هدفمند، ایمنی درمانی، کورتیکواستروئید ها و دربرخی از مواقع شامل شیمی درمانی می شود.
- اگر شما کاندیدی برای پیوند مغز استخوان نیستید : درمان شما احتمالا شامل ترکیب درمان ها مانند درمان هدفمند، ایمنی درمانی، کورتیکواستروئیدها و در برخی از مواقع شامل شیمی درمانی نیز می شود.
- اگر مولتیپل میلوما شما بازگشته است یا با درمان بهبود نمی یابد : پزشک شما ممکن است تکرار روش درمانی که در بار اول شما را درمان کرده است را توصیه کند. گزینه دیگر امتحان کردن یک یا چندین روش درمانی است که معمولا به صورت تنها یا ترکیبی استفاده می شود.
عوارض درمان
از آنجایی که مولتیپل میلوما می تواند منجر به تعدادی از عوارض شود، شما همچنین ممکن است نیازمند درمان برای آن عارضه خاص شوید. برای مثال :
- درد استخوان : داروهای مسکن، پرتودرمانی و جراحی ممکن است به کنترل درد استخوان کمک کند
- مشکلات کلیوی : افرادی که صدمه شدید کلیوی دارند ممکن است نیازمند دیالیز باشند.
- عفونت ها : پزشک شما ممکن است برخی از واکسن ها برای پیشگیری از عفوت هایی مانند آنفولانزا و ذات الریه را توصیه کند.
- فرسودگی استخوان : پزشک شما ممکن است داروهای مقاوم کننده استخوان را برای مقابله با فرسودگی استخوان توصیه کند.
- کم خونی : اگر شما کمخونی مکرر داشته باشید، پزشک شما ممکن است داروهایی برای افزایش تعداد سلول های قرمز خون شما توصیه کند.
