بیماری شریان محیطی
بیماری شریان محیطی (PAD) یک عارضهی رایج است که در آن شریان ها باریک شده و فشار خون به دست ها و پاها را کاهش می دهند.
در این بیماری، به دست ها و پاها (معمولا پاها) به اندازه کافی خونرسانی نمی شود. این مساله ممکن است منجر به درد پا هنگام راه رفتن (لنگیدن) یا دیگر علائم شود.
بیماری شریان محیطی معمولا یکی از نشانه های تجمع چربی در شریان ها (آترواسکلروز) است. آترواسکلروز منجر به باریکی شریان هایی می شود که به پاها و در برخی موارد به دست ها خونرسانی می کند.
درمان بیماری شریان محیطی شامل، ورزش کردن، رژیم غذایی سالم و مصرف نکردن دخانیات و سیگار نکشیدن است.
علائم
کرختی و ضعف پا از علائم این بیماری هستند
بسیاری از مبتلایان به بیماری شریان محیطی نشانه های ملایم دارند یا اصلا نشانه ای ندارند. برخی از افراد در هنگام راه رفتن درد پا (لنگیدن) دارند.
نشانه های لنگیدن شامل درد ماهیچه ایی یا گرفتگی در پاها یا دستان است که در طول ورزش کردن شروع می شود و با استراحت کردن پایان می یابد. درد معمولا در ران احساس می شود. درد می تواند ملایم یا شدید باشد. درد شدید پا ممکن است راه رفتن یا دیگر فعالیت های فیزیکی را دچار مشکل کند.
دیگر نشانه های بیماری شریان محیطی ممکن است شامل موارد زیر شود :
- سردی در قسمت پایینی پا، مخصوصا زمانی که با پای دیگر مقایسه می شود
- کرختی یا ضعف پا
- وجود نبض ضعیف یا نبودن نبض در پاها
- گرفتگی شدید در یک یا هر دو پا پس از برخی از فعالیت های فیزیکی مثل راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
- پوست براق در پاها
- تغیرات رنگ پوست در پاها
- رشد آهسته تر ناخن های پا
- کهیر هایی در انگشتان پا که بهود نمیابند
- درد به هنگام استفاده از دست ها، مانند درد و گرفتگی هنگام بافندگی، نوشتن یا دیگر فعالیت های فیزیکی
- اختلال در نعوظ
- رشد آهسته مو یا ریزش مو در پاها
اگر این بیماری وخیمتر شود، درد ممکن است هنگام استراحت کردن یا زمانی که دراز کشیده اید رخ دهد. آویزان کردن پا لبه تخت یا راه رفتن ممکن است به طور موقت درد را بهبود دهد.
ریسک فاکتور ها
سیگار کشیدن یا دیابت احتمال ابتلا به بیماری شریان محیطی را به میزان زیادی افزایش می دهد. دیگر مواردی که احتمال ابتلا به بیماری شریان محیطی را افزایش می دهند شامل موارد زیر اند :
- سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری، بیماری یا حلمه قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- سطوح بالای آمینواسیدی به نام هموسیستئین که احتمال بیماری عروق کرونر را افزایش می دهد
- افزایش سن، مخصوصا بعد از 65 سالگی (یا بعد از 50 سالگی درصورتیکه ریسک فاکتور های آترواسکلروز را داشته باشید)
- چاقی (شاخص توده بدنی بیشتر از 30)
سیگار کشیدن احتمال ابتلا به این بیمار را افزایش می دهد
علت ابتلا
بیماری شریان محیطی معمولا به دلیل تجمع پلاک های چربی در دیواره شریان ها رخ میدهد. به این پروسه آترواسکلروز می گویند که شریان خون را کاهش می دهد.
آترواسلکروز همه شریان های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. زمانی که این عارضه در شریان هایی که به اندام ها خونرسانی می کنند رخ دهد، منجر به وقوع این بیماری می شود.
علت های بیماری شریان محیطی که خیلی رایج نیستند شامل موارد زیر است :
- التهاب عروق خونی
- آسیب به پاها یا دستها
- تغییر در ماهیچه ها یا رباط ها
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات
تشخیص
برای تشخیص بیماری شریان محیطی پزشک شما را معاینه می کند. معمولا از شما سوالاتی در مورد نشانه ها و سابقه پزشکی می پرسد.
اگر شما مبتلا به این بیماری هستید، نبض در ناحیه های مبتلا شده ضعیف شده یا اصلا وجود ندارد.
آزمایشاتی که برای تشخیص بیماری شریان محیطی انجام میشود شامل موارد زیر اند :
- آزمایشات خونی : آزمایشات خونی برای تشخیص عارضه های مرتبط با این بیماری مانند کلسترول بالا، تری گلیسیرید بالا و دیابت انجام می شوند.
- شاخص مچ پا – بازو (ABI) : این رایج ترین روش برای تشخیص بیماری شریان محیطی است. این روش فشار خون مچ پا و فشار خون دست شما را مقایسه می کند. ممکن است از شما خواسته شود تا روی تردمیل راه بروید. اندازه گیری فشار خون ممکن است قبل و بلافاصله بعد از ورزش انجام شود تا شریان ها هنگام راه رفتن بررسی شوند.
- سونوگرافی پا : این روش ها از امواج صوتی برای مشاهده حرکت خون در عروق استفاده می کند و سونوگرافی داپلر نوعی خاص از سونوگرافی است که برای تشخیص انسداد یا باریک شدن شریان ها استفاده می شود.
- آنژیوگرافی : این روش از تششعات، ام آر آی یا سی تی اسکن برای تشخیص انسداد در شریان ها استفاده میکند. قبل از تصویربرداری، یک رنگ مخصوص (کنتراست) به داخل عروق خونی تزریق می شود. کنتراست کمک میکند تا شریان ها بهتر بر روی تصویر نمایش داده شوند.
سی تی آنژیوگرافی عروق پا
درمان
مصرف داروهای فشار خون برای بهبود بیماری شریان محیطی
هدف از درمان بیماری شریان محیطی این است که :
- علائم آزاردهنده مانند درد پا هنگام ورزش برطرف شوند.
- سلامت شریان ها به منظور کاهش خطر حمله قلبی و مغزی، افزایش یابد.
تغییر در سبک زندگی می تواند به بهبود نشانه ها مخصوصا در مراحل اولیه روند بیماری شریان محیطی کمک کند. اگر سیگاری هستید، ترک آن مهم ترین کاری است که می توانید برای کاهش عوارض این بیماری انجام دهید. پیاده روی یا انجام منظم ورزشی دیگر می تواند نشانه ها را بصورت قابل توجهی بهبود دهد.
داروها
اگر بیماری شریان محیطی منجر به ایجاد نشانه شده است، پزشک شما ممکن است دارو تجویز کند. داروهای بیماری شریان محیطی ممکن است شامل موارد زیر باشند :
- داروهای کلسترول : معمولا برای افراد مبتلا به بیماری شریان محیطی داروهایی به نام استاین ها تجویز می شوند. استاتین ها کلسترول مضر را کاهش داده و تجمع پلاک در شریان ها را کاهش می دهند. این داروها همچنین می توانند احتمال حمله های قلبی و مغزی را کاهش دهند.
- داروهای فشار خون : فشار خون کنترل نشده می تواند شریان ها را سفت و سخت کند که باعث کاهش فشار خون می شود. از پزشک خود در مورد فشار خون قابل قبول خود بپرسید. اگر فشار خون بالایی دارید، پزشک ممکن است برای کنترل آن دارو تجویز کند.
- دارو برای جلوگیری از لخته های خونی : بیماری شریان محیطی با فشار خون پایین در اندام ها مرتبط است. پس ممکن است داروهایی تجویز شوند که فشار خون را بهبود بخشند. آسپرین یا دیگر داروها مانند کلوپیدوگرل ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده شوند.
پیشگیری
بهترین روش برای پیشگیری از درد پا با منشا بیماری شریان محیطی، داشتن سبک زندگی سالم است. این به معنای انجام موارد زیر است :
- سیگار نکشیدن
- کنترل قند خون
- خوردن غذاهایی که چربی فشرده کمی دارند
- ورزش منظم، اما از پزشک خود در مورد نوع و روش ورزشی که برای شما مناسب است بپرسید
- حفظ وزنی سالم
- کنترل فشار خون و کلسترول
- علائم
-
علائم
کرختی و ضعف پا از علائم این بیماری هستند
بسیاری از مبتلایان به بیماری شریان محیطی نشانه های ملایم دارند یا اصلا نشانه ای ندارند. برخی از افراد در هنگام راه رفتن درد پا (لنگیدن) دارند.
نشانه های لنگیدن شامل درد ماهیچه ایی یا گرفتگی در پاها یا دستان است که در طول ورزش کردن شروع می شود و با استراحت کردن پایان می یابد. درد معمولا در ران احساس می شود. درد می تواند ملایم یا شدید باشد. درد شدید پا ممکن است راه رفتن یا دیگر فعالیت های فیزیکی را دچار مشکل کند.
دیگر نشانه های بیماری شریان محیطی ممکن است شامل موارد زیر شود :
- سردی در قسمت پایینی پا، مخصوصا زمانی که با پای دیگر مقایسه می شود
- کرختی یا ضعف پا
- وجود نبض ضعیف یا نبودن نبض در پاها
- گرفتگی شدید در یک یا هر دو پا پس از برخی از فعالیت های فیزیکی مثل راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
- پوست براق در پاها
- تغیرات رنگ پوست در پاها
- رشد آهسته تر ناخن های پا
- کهیر هایی در انگشتان پا که بهود نمیابند
- درد به هنگام استفاده از دست ها، مانند درد و گرفتگی هنگام بافندگی، نوشتن یا دیگر فعالیت های فیزیکی
- اختلال در نعوظ
- رشد آهسته مو یا ریزش مو در پاها
اگر این بیماری وخیمتر شود، درد ممکن است هنگام استراحت کردن یا زمانی که دراز کشیده اید رخ دهد. آویزان کردن پا لبه تخت یا راه رفتن ممکن است به طور موقت درد را بهبود دهد.
- ریسک فاکتور
-
ریسک فاکتور ها
سیگار کشیدن یا دیابت احتمال ابتلا به بیماری شریان محیطی را به میزان زیادی افزایش می دهد. دیگر مواردی که احتمال ابتلا به بیماری شریان محیطی را افزایش می دهند شامل موارد زیر اند :
- سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری، بیماری یا حلمه قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- سطوح بالای آمینواسیدی به نام هموسیستئین که احتمال بیماری عروق کرونر را افزایش می دهد
- افزایش سن، مخصوصا بعد از 65 سالگی (یا بعد از 50 سالگی درصورتیکه ریسک فاکتور های آترواسکلروز را داشته باشید)
- چاقی (شاخص توده بدنی بیشتر از 30)
سیگار کشیدن احتمال ابتلا به این بیمار را افزایش می دهد
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
بیماری شریان محیطی معمولا به دلیل تجمع پلاک های چربی در دیواره شریان ها رخ میدهد. به این پروسه آترواسکلروز می گویند که شریان خون را کاهش می دهد.
آترواسلکروز همه شریان های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. زمانی که این عارضه در شریان هایی که به اندام ها خونرسانی می کنند رخ دهد، منجر به وقوع این بیماری می شود.
علت های بیماری شریان محیطی که خیلی رایج نیستند شامل موارد زیر است :
- التهاب عروق خونی
- آسیب به پاها یا دستها
- تغییر در ماهیچه ها یا رباط ها
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات
- تشخیص
-
تشخیص
برای تشخیص بیماری شریان محیطی پزشک شما را معاینه می کند. معمولا از شما سوالاتی در مورد نشانه ها و سابقه پزشکی می پرسد.
اگر شما مبتلا به این بیماری هستید، نبض در ناحیه های مبتلا شده ضعیف شده یا اصلا وجود ندارد.
آزمایشاتی که برای تشخیص بیماری شریان محیطی انجام میشود شامل موارد زیر اند :
- آزمایشات خونی : آزمایشات خونی برای تشخیص عارضه های مرتبط با این بیماری مانند کلسترول بالا، تری گلیسیرید بالا و دیابت انجام می شوند.
- شاخص مچ پا – بازو (ABI) : این رایج ترین روش برای تشخیص بیماری شریان محیطی است. این روش فشار خون مچ پا و فشار خون دست شما را مقایسه می کند. ممکن است از شما خواسته شود تا روی تردمیل راه بروید. اندازه گیری فشار خون ممکن است قبل و بلافاصله بعد از ورزش انجام شود تا شریان ها هنگام راه رفتن بررسی شوند.
- سونوگرافی پا : این روش ها از امواج صوتی برای مشاهده حرکت خون در عروق استفاده می کند و سونوگرافی داپلر نوعی خاص از سونوگرافی است که برای تشخیص انسداد یا باریک شدن شریان ها استفاده می شود.
- آنژیوگرافی : این روش از تششعات، ام آر آی یا سی تی اسکن برای تشخیص انسداد در شریان ها استفاده میکند. قبل از تصویربرداری، یک رنگ مخصوص (کنتراست) به داخل عروق خونی تزریق می شود. کنتراست کمک میکند تا شریان ها بهتر بر روی تصویر نمایش داده شوند.
سی تی آنژیوگرافی عروق پا
- درمان
-
درمان
مصرف داروهای فشار خون برای بهبود بیماری شریان محیطی
هدف از درمان بیماری شریان محیطی این است که :
- علائم آزاردهنده مانند درد پا هنگام ورزش برطرف شوند.
- سلامت شریان ها به منظور کاهش خطر حمله قلبی و مغزی، افزایش یابد.
تغییر در سبک زندگی می تواند به بهبود نشانه ها مخصوصا در مراحل اولیه روند بیماری شریان محیطی کمک کند. اگر سیگاری هستید، ترک آن مهم ترین کاری است که می توانید برای کاهش عوارض این بیماری انجام دهید. پیاده روی یا انجام منظم ورزشی دیگر می تواند نشانه ها را بصورت قابل توجهی بهبود دهد.
داروها
اگر بیماری شریان محیطی منجر به ایجاد نشانه شده است، پزشک شما ممکن است دارو تجویز کند. داروهای بیماری شریان محیطی ممکن است شامل موارد زیر باشند :
- داروهای کلسترول : معمولا برای افراد مبتلا به بیماری شریان محیطی داروهایی به نام استاین ها تجویز می شوند. استاتین ها کلسترول مضر را کاهش داده و تجمع پلاک در شریان ها را کاهش می دهند. این داروها همچنین می توانند احتمال حمله های قلبی و مغزی را کاهش دهند.
- داروهای فشار خون : فشار خون کنترل نشده می تواند شریان ها را سفت و سخت کند که باعث کاهش فشار خون می شود. از پزشک خود در مورد فشار خون قابل قبول خود بپرسید. اگر فشار خون بالایی دارید، پزشک ممکن است برای کنترل آن دارو تجویز کند.
- دارو برای جلوگیری از لخته های خونی : بیماری شریان محیطی با فشار خون پایین در اندام ها مرتبط است. پس ممکن است داروهایی تجویز شوند که فشار خون را بهبود بخشند. آسپرین یا دیگر داروها مانند کلوپیدوگرل ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده شوند.
- پیشگیری
-
پیشگیری
بهترین روش برای پیشگیری از درد پا با منشا بیماری شریان محیطی، داشتن سبک زندگی سالم است. این به معنای انجام موارد زیر است :
- سیگار نکشیدن
- کنترل قند خون
- خوردن غذاهایی که چربی فشرده کمی دارند
- ورزش منظم، اما از پزشک خود در مورد نوع و روش ورزشی که برای شما مناسب است بپرسید
- حفظ وزنی سالم
- کنترل فشار خون و کلسترول
