انواژیناسیون
انواژیناسیون (درهم روی روده) عارضه ایی جدی است که در آن قسمتی از روده به داخل قسمتی از روده‌ی پیرامونی می رود. این رویداد جمع شونده معمولا منجر به انسداد مسیر عبور غذا یا مایعات می شود. انواژیناسیون همچنین خونرسانی به قسمتی از روده که تحت تاثیر قرار گرفته است را قطع می کند. این عارضه می تواند منجر به پارگی روده، عفونت و از بین رفتن بافت روده شود.
انواژیناسیون رایج ترین دلیل انسداد روده ایی در کودکان زیر 3 سال است. دلیل رخ دادن بیشتر موارد انواژیناسیون در کودکان نامعلوم است. با اینکه رخ دادن انواژیناسیون در بزرگسالان نادر است، بیشتر موارد انواژیناسیون بزرگسالان در نتیجه‌ی یک بیماری زمینه ایی مانند تومور است.
در کودکان، روده ها را می توان به روش ساده به جای خود بازگرداند. در بزرگ سالان معمولا جراحی برای ترمیم مشکل نیاز می شود.
کیس های این بیماری :
علائم
ضعف و خستگی از علائم این عارضه است
اولین نشانه انواژیناسیون در نوزادی سالم ممکن است گریه ناگهان به دلیل درد شکمی باشد. نوزادانی که درد شکمی دارند ممکن است زمانی که گریه می کنند زانو های خود را به داخل شکم جمع کنند.
درد انواژیناسیون ممتد نیست و در اوایل هر 15 تا 20 دقیقه رخ می دهد. این عود های دردناک با روند زمان بیشتر طول می کشند و بیشتر رخ می دهند.
دیگر نشانه ها و علائم انواژیناسیون شامل موارد زیر است :
- مدفوع همراه با خون و مخاط
- استفراغ
- برآمدگی در شکم
- ضعف یا بی انرژی بودن
- اسهال
یک فردی دچار همه این علائم نمی شود. برخی از نوزادان ممکن است درد و برخی دیگر ممکن است مدفوع خونی یا برآمدگی شکمی نداشته باشند. برخی از کودکان بزرگتر درد دارند اما علائم دیگری ندارند.
بزرگسالان
از آنجایی که رخ دادن انواژیناسیون در بزرگسالان نادر است و علائم این عارضه معمولا مشابه علائم عارضه های دیگر است، تشخیص آن دشوار است. رایج ترین نشانه‌ی این بیماری درد شکمی است که یک سره نیست. حالت تهوع و استفراغ نیز ممکن است رخ دهد. افراد ممکن است قبل از اینکه دنبال توصیه پزشکی بروند، چند هفته دچار علائم باشند.
ریسک فاکتور ها
عوامل ایجاد کننده‌ی خطر انواژیناسیون شامل موارد زیر است :
- سن : کودکان، مخصوصا کودکان کم سن نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض انواژیناسیون هستند. این عارضه رایج ترین منشا انسداد روده ایی در کودکان بین سنین 6 ماه تا سه سال است.
- جنسیت : انواژیناسیون بیشتر پسران را دچار می کند.
- ساختار غیرعادی روده ایی در زمان تولد : بدچرخی روده ایی عارضه ایی است که در آن روده به درستی رشد نکرده یا نمی چرخد که باعث افزایش احتمال انواژیناسیون می شود.
- برخی از عارضه ها : برخی از بیماری ها مانند فیبروز سیستیک، پورپورای هنوخ شونلین (واسکولین آی جی ای)، بیماری کرون و بیماری سلیاک می توانند احتمال انواژیناسیون را افزایش دهند.
این عارضه بیشتر در نوزادان زیر یک سال رخ می دهد
علت ابتلا
روده مانند لوله ایی دراز است. در انواژیناسیون، یک قسمت از روده (معمولا روده کوچک) به داخل قسمت کناری روده وارد می شود.
در برخی از موارد در بزرگسالان، این وارد شدن توسط زایده ای غیرعادی در روده مانند پولیپ یا تومور رخ می دهد. انقباضات عادی و موج مانند روده ایی، این درون رفتگی را گرفته و آن را هل می دهد و دیواره روده را به داخل قسمت جلویی وارد می کند. با این حال در اکثر موارد نمی توان هیچ دلیلی برای انواژیناسیون پیدا کرد.
کودکان
در بیشتر موارد انواژیناسیون در کودکان، منشا آن نامعلوم است. از آنجایی که بنظر میاید انواژیناسیون بیشتر در زمستان و پاییز رخ دهد و از آنجایی که بیشتر کودکان مبتلا به علائمی مانند سرماخوردگی هستند، برخی از محققان باور دارند که ویروسی در ایجاد این عارضه نقش ایفا می کنند. در برخی موارد یک نقطه‌ی آغازگر را می توان به عنوان این عارضه تشخیص داد – به صورت رایج این نقطه‌ی آغاز، یک فرورفتگی در دیواره روده‌ی کوچک (دیورتیکول مکل) است.
بزرگسالان
در بزرگسالان انواژیناسیون معمولا در نتیجه‌ی عارضه یا روشی پزشکی مانند موارد زیر رخ می دهد :
- پولیپ یا تومور
- بافت زخم مانند در روده
- جراحی کاهش وزن یا دیگر جراحی های مجرای گوارشی
- التهاب در نتیجه‌ی بیماری هایی مانند بیمار کرون
تشخیص
پزشک ممکن است تشخیص را با جمع آوری سابقه‌ی علائم شروع کند. ممکن است او بتواند برآمدگی سوسیس شکل در شکم را حس کند. برای تایید تشخیص، پزشک ممکن است مورد زیر را تجویز کند :
- سونوگرافی یا یک روش تصویربرداری دیگر : سونوگرافی، رادیولوژی یا سی تی اسکن ممکن است انسداد روده ایی ایجاد شده توسط انواژیناسیون را تشخیص دهند. روش های تصویربرداری معمولا نقطه‌ی دقیق به هم خوردگی روده ایی را نشان می دهند. تصویربرداری شکمی همچنین می تواند نشان دهد که آیا روده پارگی دارد یا نه
سونوگرافی راه تشخیصی انواژیناسیون است
درمان
استفاده از انما یکی از راه های درمانی این عارضه است
درمان انواژیناسیون معمولا به صورت اورژانسی انجام می شود. مراقبت اورژانسی نیاز می شود تا از بی آبی شدید و شوک پیشگیری شده و همچنین ازعفونتی که می تواند در قسمتی از روده به خاطر نبودن خون ایجاد شده باشد، جلوگیری شود.
روش های درمانی برای انواژیناسیون ممکن است شامل موارد زیر شود :
- انما هوایی یا کنتراست قابل حل در آب : این تکنیک هم روش تشخیص و هم روش درمانی است و اگر نتیجه انما مثبت باشد درمان های اضافی معمولا نیاز نمی شود. این درمان می تواند انواژیناسیون را در 90 درصد موارد در کودکان درمان کند و نیازی به درمان اضافه وجود ندارد. اگر پارگی روده ایی وجود داشته باشد نمی توان از این روش استفاده کرد.
- جراحی : اگر روده پارگی داشته باشد یا اگر انما در ترمیم مشکل موثر نبوده باشد از جراحی استفاده می شود. جراح قسمتی از روده که گیر کرده است را آزاد می کند ، انسداد برطرف می شود و در صورت نیاز هر بافتی روده ایی که بین رفته است را بر می دارد. جراحی روش درمان اصلی در بزرگسالان و افرادی است که بصورت حاد بیمارهستند.
در برخی موراد انواژیناسیون ممکن است بصورت موقت رخ دهد و به خودی خود و بدون درمان بهبود یابد.
- علائم
-
علائم
ضعف و خستگی از علائم این عارضه است
اولین نشانه انواژیناسیون در نوزادی سالم ممکن است گریه ناگهان به دلیل درد شکمی باشد. نوزادانی که درد شکمی دارند ممکن است زمانی که گریه می کنند زانو های خود را به داخل شکم جمع کنند.
درد انواژیناسیون ممتد نیست و در اوایل هر 15 تا 20 دقیقه رخ می دهد. این عود های دردناک با روند زمان بیشتر طول می کشند و بیشتر رخ می دهند.
دیگر نشانه ها و علائم انواژیناسیون شامل موارد زیر است :
- مدفوع همراه با خون و مخاط
- استفراغ
- برآمدگی در شکم
- ضعف یا بی انرژی بودن
- اسهال
یک فردی دچار همه این علائم نمی شود. برخی از نوزادان ممکن است درد و برخی دیگر ممکن است مدفوع خونی یا برآمدگی شکمی نداشته باشند. برخی از کودکان بزرگتر درد دارند اما علائم دیگری ندارند.
بزرگسالان
از آنجایی که رخ دادن انواژیناسیون در بزرگسالان نادر است و علائم این عارضه معمولا مشابه علائم عارضه های دیگر است، تشخیص آن دشوار است. رایج ترین نشانه‌ی این بیماری درد شکمی است که یک سره نیست. حالت تهوع و استفراغ نیز ممکن است رخ دهد. افراد ممکن است قبل از اینکه دنبال توصیه پزشکی بروند، چند هفته دچار علائم باشند.
- ریسک فاکتور
-
ریسک فاکتور ها
عوامل ایجاد کننده‌ی خطر انواژیناسیون شامل موارد زیر است :
- سن : کودکان، مخصوصا کودکان کم سن نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض انواژیناسیون هستند. این عارضه رایج ترین منشا انسداد روده ایی در کودکان بین سنین 6 ماه تا سه سال است.
- جنسیت : انواژیناسیون بیشتر پسران را دچار می کند.
- ساختار غیرعادی روده ایی در زمان تولد : بدچرخی روده ایی عارضه ایی است که در آن روده به درستی رشد نکرده یا نمی چرخد که باعث افزایش احتمال انواژیناسیون می شود.
- برخی از عارضه ها : برخی از بیماری ها مانند فیبروز سیستیک، پورپورای هنوخ شونلین (واسکولین آی جی ای)، بیماری کرون و بیماری سلیاک می توانند احتمال انواژیناسیون را افزایش دهند.
این عارضه بیشتر در نوزادان زیر یک سال رخ می دهد
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
روده مانند لوله ایی دراز است. در انواژیناسیون، یک قسمت از روده (معمولا روده کوچک) به داخل قسمت کناری روده وارد می شود.
در برخی از موارد در بزرگسالان، این وارد شدن توسط زایده ای غیرعادی در روده مانند پولیپ یا تومور رخ می دهد. انقباضات عادی و موج مانند روده ایی، این درون رفتگی را گرفته و آن را هل می دهد و دیواره روده را به داخل قسمت جلویی وارد می کند. با این حال در اکثر موارد نمی توان هیچ دلیلی برای انواژیناسیون پیدا کرد.
کودکان
در بیشتر موارد انواژیناسیون در کودکان، منشا آن نامعلوم است. از آنجایی که بنظر میاید انواژیناسیون بیشتر در زمستان و پاییز رخ دهد و از آنجایی که بیشتر کودکان مبتلا به علائمی مانند سرماخوردگی هستند، برخی از محققان باور دارند که ویروسی در ایجاد این عارضه نقش ایفا می کنند. در برخی موارد یک نقطه‌ی آغازگر را می توان به عنوان این عارضه تشخیص داد – به صورت رایج این نقطه‌ی آغاز، یک فرورفتگی در دیواره روده‌ی کوچک (دیورتیکول مکل) است.
بزرگسالان
در بزرگسالان انواژیناسیون معمولا در نتیجه‌ی عارضه یا روشی پزشکی مانند موارد زیر رخ می دهد :
- پولیپ یا تومور
- بافت زخم مانند در روده
- جراحی کاهش وزن یا دیگر جراحی های مجرای گوارشی
- التهاب در نتیجه‌ی بیماری هایی مانند بیمار کرون
- تشخیص
-
تشخیص
پزشک ممکن است تشخیص را با جمع آوری سابقه‌ی علائم شروع کند. ممکن است او بتواند برآمدگی سوسیس شکل در شکم را حس کند. برای تایید تشخیص، پزشک ممکن است مورد زیر را تجویز کند :
- سونوگرافی یا یک روش تصویربرداری دیگر : سونوگرافی، رادیولوژی یا سی تی اسکن ممکن است انسداد روده ایی ایجاد شده توسط انواژیناسیون را تشخیص دهند. روش های تصویربرداری معمولا نقطه‌ی دقیق به هم خوردگی روده ایی را نشان می دهند. تصویربرداری شکمی همچنین می تواند نشان دهد که آیا روده پارگی دارد یا نه
سونوگرافی راه تشخیصی انواژیناسیون است
- درمان
-
درمان
استفاده از انما یکی از راه های درمانی این عارضه است
درمان انواژیناسیون معمولا به صورت اورژانسی انجام می شود. مراقبت اورژانسی نیاز می شود تا از بی آبی شدید و شوک پیشگیری شده و همچنین ازعفونتی که می تواند در قسمتی از روده به خاطر نبودن خون ایجاد شده باشد، جلوگیری شود.
روش های درمانی برای انواژیناسیون ممکن است شامل موارد زیر شود :
- انما هوایی یا کنتراست قابل حل در آب : این تکنیک هم روش تشخیص و هم روش درمانی است و اگر نتیجه انما مثبت باشد درمان های اضافی معمولا نیاز نمی شود. این درمان می تواند انواژیناسیون را در 90 درصد موارد در کودکان درمان کند و نیازی به درمان اضافه وجود ندارد. اگر پارگی روده ایی وجود داشته باشد نمی توان از این روش استفاده کرد.
- جراحی : اگر روده پارگی داشته باشد یا اگر انما در ترمیم مشکل موثر نبوده باشد از جراحی استفاده می شود. جراح قسمتی از روده که گیر کرده است را آزاد می کند ، انسداد برطرف می شود و در صورت نیاز هر بافتی روده ایی که بین رفته است را بر می دارد. جراحی روش درمان اصلی در بزرگسالان و افرادی است که بصورت حاد بیمارهستند.
در برخی موراد انواژیناسیون ممکن است بصورت موقت رخ دهد و به خودی خود و بدون درمان بهبود یابد.
