آخرین تغییر : ۱۴۰۳ ۲۰ام اردیبهشت
(زمان تقریبی برای خواندن : )
تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی (اف ام آر آی) تغییرات کوچک در شریان خونی که در نتیجه فعالیت مغزی رخ می دهد را اندازه گیری می کند. از این روش ممکن است برای ارزیابی اینکه مغز کدام قسمت از بدن کارکرد های حیاتی را انجام می دهد، تاثیرات حمله سرع یا بیماری دیگر، یا برای هدایت درمان بیماری مغزی استفاده شود. اف ام آر آی ممکن است موارد غیرعادی در داخل مغز که دیگر روش های تصویربرداری نمی توانند پیدا کنند را تشخیص دهد.
رایج ترین کاربرد های این روش چیست؟
یکی از کاربرد های اف ام آر آی ارزیابی روند بیماری آلزایمر است
پزشکان از اف ام آر آی برای تشخیص سالم بودن، بیمار بودن یا مصدوم بودن مغز استفاده می کنند. آنها همچنین ممکن است از آن برای ارزیابی خطرات احتمالی جراحی یا دیگر روش های درمانی تهاجمی مغز استفاده کنند. با اینکه پزشکان ممکن است از اف ام آر آی برای ارزیابی بسیاری از عوارض استفاده کنند، سازمان غذا و دارو این روش را فقط برای آماده سازی برای جراحی توصیه می کند.
پزشک شما ممکن است به دلایل زیر اف ام آر آی تجویز کند :
- تشخیص اینکه کدام قسمت از بدن کارکرد های حیاتی مانند تفکر، تکلم، حرکت و احساس، که به آن نقشه برداری مغزی نیز می گویند را کنترل می کند. ارزیابی قسمت هایی از مفز که در برخی از کارکرد ها استفاده می شوند را آناتومی عملکردی می گویند.
- کمک به ارزیابی تاثیرات حمله سرع، جراحت یا بیماری های دژنراتیو (مانند آلزایمر) بر روی عملکرد مغز
- نظارت بر رشد و عملکرد تومور های مغزی
- کمک به برنامه ریزی جراحی، پرتودرمانی یا دیگر درمان های تهاجمی مغز
آمادگی های این روش چیست؟
بیشتر مراکز تصویربرداری از شما می خواهند تا قبل از ام آر آی لباس خود را با لباس بیمارستانی عوض کنید.
دستورالعمل ها در مورد ناشتا بودن قبل از ام آر آی در بین مراکز تصویربرداری و بیمارستان ها متفاوت است. تا زمانی که پزشک یا مرکز تصویربرداری شما خلاف آن را گفته است، غذا و دارو های معمولی خود را مصرف کنید.
برخی از ام آر آی ها از ماده حاجب استفاده می کنند. پزشک ممکن است در مورد حساسیت داشتن به ماده حاجب از شما بپرسد. ام آر آی بطور رایج از ماده حاجبی از جنس گادولینیم استفاده می کنند. پزشکان می توانند از گادولینیم در بیمارانی که به ماده حاجب از جنس ید حساسیت دارند استفاده کنند و استفاده از انواع ماده حاجب ام آر آی حتی زمانی که شما بیماری کلیوی دارید امن است. یک بیمار خیلی کمتر احتمال دارد تا به ماده حاجب از جنس گادولینیم حساسیت داشته باشد. با این حال، اگر بیمار به گادولینیم حساسیت داشته باشد، استفاده از ماده حاجب از جنس گادولینیم بعد از آماده سازی های خاص ممکن است. اف ام آر آی به خودی خود به ماده حاجب گادولینیم نیاز ندارند. با این حال پزشک شما ممکن است برای شما ام آر آی با کنتراست نیز تجویز کند.
اگر اخیرا مشکلات سلامتی یا جراحی خاصی داشته ایید به آماده ساز یا کارشناس خود اطلاع دهید.
بسیاری از مراکز تصویربرداری مهارت های تکلمی و حرکتی شما را می سنجند تا تمرین هایی که شما می توانید در داخل دستگاه انجام دهید مشخص شود.
شما باید در طول اف ام آر آی بیدار باشید و تمرین هایی انجام دهید. قبل از تصویربرداری از مصرف آرامبخش ها یا دیگر داروهایی که ممکن است شما را در طول تصویربرداری خواب آلود کنند خودداری کنید.
بیماران باید همیشه باردار بودن خود را با پزشک و کارشناس خود در میان بگزارند. از ام آر آی به مدت چهار دهه است که استفاده می شود و هیچ گونه ضرری بر روی فرد باردار یا جنین او گزارش نشده است. با این حال، کودک در میدان مغناطیسی قوی قرار می گیرید. به همین دلیل بیماران باردار نباید در سه ماهه اول بارداری ام آر آی انجام دهند مگر اینکه مزایای این روش از خطرات احتمالی آن بسیار بیشتر باشد. نباید به بیماران باردار تا زمانی که کاملا ضروری باشد ماده کنتراست گادولینیم داده شود.
تمامی زیورآلات و دیگر لوازم تزیینی خود را در خانه داشته یا قبل از ام آر آی آنها را دربیاورید. اجسام فلزی و الکتریکی نباید وارد اتاق تصویربرداری شوند. آنها می توانند با میدان مغناطیسی دستگاه ام آر آی اختلال ایجاد کنند، منجر به سوختگی شوند یا به آن سوی اتاق پرت شوند. این اجسام شامل :
- زیورآلات، ساعت ها، کارت های بانکی، سمعک ها که همگی می توانند صدمه ببیند
- سنجاق سر، زیپ های فلزی و اجسام فلزی مشابه می توانند تصاویر ام آر آر را مختل کنند
- ابزار های دندانپزشکی قابل درآوردن
- مژه های مغناطیسی
- خودکار، چاقو جیبی و چشم های مصنوعی
- پیرسینگ
- گوشی همراه، ساعت های الکترونیکی و ابزار ردیابی
در بیشتر موارد، ام آر ای برای بیمارانی که ایمپلنت های فلزی دارند بجز چند مورد خاص امن است. افرادی که ایمپلنت های زیر را دارند نباید قبل از ارزیابی شدن وارد اتاق تصویربرداری شوند :
- برخی از ایمپلنت های گوش
- برخی از انواع بست هایی که برای آنوریسم مغزی استفاده می شود
- برخی از ضربان ساز ها و دفیبریلاتورهای قدیمی
اگر شما در بدن خود ابزار های پزشکی یا الکترونیکی دارید به کارشناس خود اطلاع دهید. این ابزارها ممکن است با نتیجه تصویربرداری اختلال ایجاد کنند یا خطرناک باشند. بسیاری از ایمپلنت ها در بروشور خود در مورد امن بودنشان برای ام آر آی توضیح داده اند.
اف ام آر آی چگونه انجام می شود؟
اف ام آر آی در عمل
ام آر آی را ممکن است بطور سرپایی انجام دهند.
کارشناس شما را بر روی تخت متحرک قرار می دهد. آنها ممکن است از بست ها برای ثابت مانند موقعیت شما بر روی تخت استفاده کنند.
کارشناس ممکن است ابزاری که حاوی کویل هایی که قابلیت فرستادن و دریافت امواج رادیویی هست را در اطراف یا در کنار قسمتی از بدن که قرار است ارزیابی شود قرار دهد.
ام آر آی معمولا شامل انجام چند تصویربرداری (سکانس) می شود، برخی از آنها ممکن است چند دقیقه طول بکشد. هر کدام از این سکانس ها صداهایی متفاوت می شود.
برای اف ام آر آی، سر شما بر روی ناحیه مخصوص خود در تخت قرار داده می شود. این ناحیه مخصوص ممکن است شامل ماسکی شود که بطور خاص برای شما طراحی شده است. به شما ممکن است عینک ها و یا گوشی هایی مخصوص داده شود تا بتوان تحریک کننده های شنوایی بینایی (مانند تصاویر ایجاد شده کامپیوتری یا صداهای ضبط شده) در طول تصویربرداری را ایجاد کرد.
اگر ام آر آی شما از ماده حاجب استفاده کند، پزشک، آماده ساز یا کارشناس کاتتر درون عروقی را به داخل ورید دست یا بازوی وارد می کند. آنها از این کاتتر برای تزریق ماده حاجب استفاده می کنند.
شما در داخل قسمت آهنربایی دستگاه قرار داده می شوید. کارشناس تصویربرداری را از اتاقی دیگر انجام می دهد. شما می توانید از طریق اینترکام با کارشناس صحبت کنید.
کارشناس کاتتر شما را بعد از تکمیل تصویربرداری برداشته و بر آن قسمت بانداژ می گزارد.
این تصویربرداری را معمولا در طول 10 دقیقه انجام می دهند.
پزشک همچنین ممکن است ام آر اسپکتروسکوپی انجام دهد. ام آر اسپکتروسکوپی اطلاعاتی بیشتر در مورد مواد شیمیایی موجود در سلول های بدن ارائه می دهد. این تصویربرداری ممکن است تقریبا 15 دقیقه دیگر به زمان تصویربرداری عادی شما اضافه کند.
مزایا و خطرات اف ام آر آی چیست؟
خطرات
- ام آر آی زمانی که دستورالعمل های ایمنی مناسب رعایت شود تقریبا هیچ خطری ندارد
- اگر از آرامبخش استفاده شود، خطر استفاده بیش از حد آن وجود دارد. با این حال، علائم حیاتی شما برای به حداقل رساندن خطر ارزیابی می شود
- میدان مغناطیسی این روش برای شما خطری ندارد. با این حال، ممکن است منجر به خرابی ایمپلنت های پزشکی یا اختلال در تصاویر شود
- اگر تصویربرداری شما از ماده حاجب استفاده شود، خطر بسیار کم واکنش آلرژیک به آن وجود دارد. این نوع واکنش های آلرژیک معمولا ملایم هستند و با دارو کنترل می شوند
- سازنده های ماده حاجب توصیه می کنند تا مادران نباید به مدت 24 تا 48 ساعت بعد از تزریق ماده حاجب شیردهی کنند. با این حال، بیشتر تحقیقات اخیر در مورد ماده حاجب نشان داده است که ماده کنتراست جذب شده توسط نوزاد در شیردهی بسیار ناچیز است
مزایا
- ام آر آی نوعی تصویربرداری غیرتهاجمی است که از تشعشعات استفاده نمی کند
- ام آر آی می تواند به پزشک در ارزیابی ساختار ها یک عضو و عملکرد آنها کمک کند
- ام آر آی می تواند موارد غیرعادی که ممکن است توسط استخوان در دیگر روش های تصویربرداری پنهان شده باشد را تشخیص دهد
- اف ام آر آی موارد غیرعادی مغز و همچنین ارزیابی آناتومی عملکردی مغز که آن را نمی تواند با دیگر روش های تصویربرداری تشخیص داد، تشخیص می دهد
