نکروز آواسکولار
نکروز آواسکولار مرگ بافت استخوانی به دلیل نرسیدن خون به آن است. به این عارضه مرگ استخوانی نیز گفته میشود که میتواند منجر به شکستگیهای ریز در استخوان شود و در نهایت باعث شکستگی کامل آن گردد. این روند معمولاً از چند ماه تا چند سال طول میکشد.
شکستگی استخوان یا مفصل از جا دررفته ممکن است جریان خون به بخشی از استخوان را متوقف کند. نکروز آواسکولار همچنین با استفاده بلندمدت از دوزهای بالای داروهای استروئیدی و مصرف بیش از حد نوشیدنیهای الکلی مرتبط است.
هر فردی ممکن است به این عارضه دچار شود، اما این بیماری بیشتر در افرادی که بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی قرار دارند شایعتر است.
جزء بیماری های :
علائم
درد در مفاصل یکی از علائم نکروز آواسکولار است
برخی از افراد در مراحل اولیه نکروز آواسکولار هیچ نشانهای ندارند. با وخیمتر شدن این عارضه، مفاصل دچار شده ممکن است زمانی که وزن روی آنها قرار میگیرد، دردناک شوند. در نهایت، ممکن است حتی در زمان استراحت نیز درد احساس شود.
درد میتواند ملایم یا شدید باشد و به تدریج ایجاد شود. درد مرتبط با نکروز آواسکولار لگن ممکن است در کشاله ران، ران یا باسن احساس شود. علاوه بر لگن، کتف، زانو، دست و پا نیز ممکن است تحت تأثیر این عارضه قرار گیرند.
برخی از افراد مبتلا به نکروز آواسکولار ممکن است در هر دو سمت بدن، مانند هر دو مفصل لگن یا هر دو زانو، دچار این عارضه شوند.
علت ابتلا
نکروز آواسکولار زمانی رخ میدهد که جریان خون به استخوان مسدود یا کاهش مییابد. کاهش جریان خون میتواند به دلیل موارد زیر باشد:
- جراحت استخوانی یا مفصل: جراحتی مانند مفصل از جا دررفته ممکن است عروق خونی اطراف آن را صدمه بزند. درمانهای سرطانی که شامل پرتوها میشوند نیز میتوانند استخوان را ضعیف و عروق خونی را آسیبپذیر کنند.
- تجمع چربی در عروق خونی: چربی میتواند عروق خونی کوچک را مسدود کند و جریان خون به استخوانها را کاهش دهد.
- برخی از بیماریها: بیماریهایی مانند کمخونی داسیشکل و بیماری گوچر نیز میتوانند جریان خون به استخوانها را کاهش دهند.
در برخی موارد، منشا نکروز این بیماری بدون جراحت مشخص نیست. عوامل ژنتیکی همراه با مصرف بیش از حد نوشیدنیهای الکلی، برخی داروها و سایر بیماریها ممکن است در وقوع این عارضه نقش داشته باشند.
کم خونی داسی شکل میتواند علت ابتلا به نکروز آواسکولار باشد
ریسک فاکتور ها
ریسک فاکتورهای نکروز آواسکولار شامل موارد زیر است:
• جراحت: آسیب ها مانند در رفتگی مفصل لگن یا شکستگی می تواند عروق خونی پیرامونی را صدمه بزند و شریان خونی به استخوان ها را کاهش دهد.
• استفاده از استروئید: استفاده از دورهای بالای کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون یکی از منشا های رایج پردنیزون است. دلیل ایت واقعه نامعلوم است اما برخی از محققان باور دارند که کروتیکواستروئید می تواند سطوح لیپید ها در خون را افزایش دهد که منجر به کاهش شریان خون می شود.
• مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های الکلی: مصرف چندین نوشیدنی الکلی در یک روز به مدت چند سال نیز می تواند در عروق خونی شما تجمعات چربی ایجاد کند.
• استفاده از بیس فسفونات: استفاده بلند مدت از داروهایی برای افزایش تراکم استخوان ممکن است منجر به مرگ استخونی در فک شود. این عارضه نادر در برخی از افرادی که با دوز بالای این دارو ها به منظور درمان سرطان هایی مانند مولتیپل میلوما و سرطان سینه متاستاتیک مصرف شده است رخ داده است.
• دیگر روش های درمانی: پرتودرمانی برای سرطان می تواند استخون را تضعیف کند. پیوند عضو، مخصوصا پیوند کلیه نیز با نکروز آواسکولار مرتبط است.
پیشگیری
برای کاهش احتمال نکروز آواسکولار و بهبود سلامت کلی خود، موارد زیر را دنبال کنید:
- کاهش مصرف نوشیدنیهای الکلی: مصرف زیاد نوشیدنیهای الکلی یکی از ریسک فاکتورهای اصلی در وقوع نکروز آواسکولار است.
- کاهش سطوح کلسترول: تکههای کوچک چربی یکی از رایجترین عواملی هستند که میتوانند شریانهای خونی به استخوانها را مسدود کنند.
- نظارت بر استفاده از استروئید: مطمئن شوید که پزشک شما از استفاده شما از دوزهای بالای استروئید در گذشته یا حال حاضر اطلاع داشته باشد. صدمات استخوانی مرتبط با استروئید به نظر میرسد با دورههای مصرف دوزهای بالا وخیمتر میشوند.
- سیگار نکشید: سیگار کشیدن عروق خونی را باریک میکند که میتواند جریان خون را کاهش دهد.
کشیدن سیگار یکی از راه های پیشگیری از این بیماری است
تشخیص
در معاینه فیزیکی، پزشک اطراف مفصل شما را فشار وارد میکند تا به دنبال حساسیت به لمس بگردد. آنان همچنین ممکن است مفصل شما را به موقعیتهای مختلفی حرکت دهند تا کاهش دامنه حرکت را سنجش کنند.
با رادیولوژی میتوان این بیماری را تشخیص داد
بسیاری از عوارض میتوانند منجر به درد مفصلی شوند. روشهای تصویربرداری میتوانند نقطه دقیق درد را تشخیص دهند. این روشها ممکن است شامل موارد زیر شوند:
- رادیولوژی: آنان میتوانند تغییرات استخوانی که در مراحل نهایی نکروز آواسکولار رخ میدهند را تشخیص دهند. در مراحل اولیه این عارضه، رادیولوژی معمولاً مشکلی را نمایش نمیدهد.
- ام آر آی و سی تی اسکن: این روشها تصاویری با جزئیات نمایش میدهند که میتوانند تغییرات اولیهای که توسط نکروز آواسکولار در استخوان رخ میدهد را نشان دهند.
- اسکن استخوان: مقداری کم از ماده رادیواکتیو به داخل وریدی تزریق میشود. این تریسر به قسمتهایی از استخوان که صدمه دیدهاند یا در حال بهبود هستند، حرکت میکند و به شکل نقاط روشن بر روی روشهای تصویربرداری نمایش داده میشود.
درمان
با دارو درمانی میتوان نکروز آواسکولار را درمان کرد
هدف درمان پیشگیری از تحلیل رفتن بیشتر استخوان است.
در مراحل اولیه نکروز آواسکولار، برخی از داروها ممکن است علائم را بهبود دهند.
دارو درمانی
- داروهای غیر التهابی غیراستروئیدی: داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا سدیم ناپروکسن ممکن است در بهبود درد مرتبط با نکروز آواسکولار موثر باشند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی با نسخه نیز وجود دارد.
- داروهای پوکی استخوان: این داروها ممکن است روند نکروز آواسکولار را کاهش دهند اما نتایج آنها درهم است.
- داروهای کاهش کلسترول: کاهش سطوح کلسترول و چربی در خون ممکن است در پیشگیری از انسداد عروقی که منجر به نکروز آواسکولار میشود، کمک کند.
- داروهایی که عروق خونی را باز میکنند: ایلوپروس ممکن است جریان خون به استخوان دچار شده را افزایش دهد.
- رقیقکنندههای خونی: برای عارضههای لخته خونی، رقیقکنندههای خونی مانند وارفارین ممکن است در پیشگیری از لختههای خونی در عروق خونی که به استخوان دچار شده میرسند، موثر باشند.
جراحی یا عمل
- رفع فشار مرکز: جراح قسمتی از لایه داخلی استخوان را برمیدارد. علاوه بر کاهش درد، فضای اضافه داخل استخوان منجر به ایجاد بافت استخوانی سالم و عروق خونی جدید میشود.
- پیوند (گرافت) استخوان: این روش میتواند ناحیهای از استخوان را که توسط نکروز آواسکولار دچار شده است، مقاوم کند. گرافت قسمتی از بافت سالم استخوانی است که از قسمتی دیگر از بدن برداشته میشود.
- دوبارهسازی: شیاری از استخوان در بالا یا پایین مفصلی که بر روی وزن وارد میشود برداشته میشود تا فشار بر روی استخوان آسیبدیده کاهش یابد. دوبارهسازی استخوان ممکن است پیوند مفصلی را به تعویق بیاندازد.
- تعویض مفصل: اگر استخوان دچار شده بشکند یا دیگر روشهای درمانی مؤثر نباشند، جراحی میتواند قسمتهای آسیبدیده مفصل را با قطعههایی پلاستیکی یا فلزی تعویض کند.
- درمان داروهای احیاکننده: گرفتن و متراکم کردن مغز استخوان روشی جدیدتر است که ممکن است به نکروز آواسکولار لگن در مراحل اولیه کمک کند. در طول جراحی، جراح قسمتی از نمونه استخوان مرده لگن را برمیدارد و سلولهای بنیادی گرفته شده از مغز استخوان را بجایش قرار میدهد. این روش به استخوان جدید اجازه رشد میدهد.
تراپی
- استراحت: کاهش فعالیت فیزیکی یا استفاده از چوب زیر بقل برای چند ماه برای وزن نگذاشتن بر روی مفصل دچار شده ممکن است سرعت صدمه به استخوان را کاهش دهد.
- ورزش: فیزوتراپیست میتواند به شما تمریناتی برای نگهداری یا بهبود دامنه حرکت مفصل دچار شده یاد دهد.
- تحریک الکتریکی: جریانهای الکتریکی ممکن است بدن شما را برای ایجاد استخوان جدید به منظور تعویض استخوان آسیبدیده تحریک کنند. تحریک الکتریکی میتواند در طول جراحی انجام شود و مستقیماً به قسمت آسیبدیده وارد شود، یا همچنین میتواند از طریق الکترودهایی که بر روی پوست قرار میگیرند انجام شود.
- علائم
-
علائم
درد در مفاصل یکی از علائم نکروز آواسکولار است
برخی از افراد در مراحل اولیه نکروز آواسکولار هیچ نشانهای ندارند. با وخیمتر شدن این عارضه، مفاصل دچار شده ممکن است زمانی که وزن روی آنها قرار میگیرد، دردناک شوند. در نهایت، ممکن است حتی در زمان استراحت نیز درد احساس شود.
درد میتواند ملایم یا شدید باشد و به تدریج ایجاد شود. درد مرتبط با نکروز آواسکولار لگن ممکن است در کشاله ران، ران یا باسن احساس شود. علاوه بر لگن، کتف، زانو، دست و پا نیز ممکن است تحت تأثیر این عارضه قرار گیرند.
برخی از افراد مبتلا به نکروز آواسکولار ممکن است در هر دو سمت بدن، مانند هر دو مفصل لگن یا هر دو زانو، دچار این عارضه شوند.
- علت ابتلا
-
علت ابتلا
نکروز آواسکولار زمانی رخ میدهد که جریان خون به استخوان مسدود یا کاهش مییابد. کاهش جریان خون میتواند به دلیل موارد زیر باشد:
- جراحت استخوانی یا مفصل: جراحتی مانند مفصل از جا دررفته ممکن است عروق خونی اطراف آن را صدمه بزند. درمانهای سرطانی که شامل پرتوها میشوند نیز میتوانند استخوان را ضعیف و عروق خونی را آسیبپذیر کنند.
- تجمع چربی در عروق خونی: چربی میتواند عروق خونی کوچک را مسدود کند و جریان خون به استخوانها را کاهش دهد.
- برخی از بیماریها: بیماریهایی مانند کمخونی داسیشکل و بیماری گوچر نیز میتوانند جریان خون به استخوانها را کاهش دهند.
در برخی موارد، منشا نکروز این بیماری بدون جراحت مشخص نیست. عوامل ژنتیکی همراه با مصرف بیش از حد نوشیدنیهای الکلی، برخی داروها و سایر بیماریها ممکن است در وقوع این عارضه نقش داشته باشند.
کم خونی داسی شکل میتواند علت ابتلا به نکروز آواسکولار باشد
- ریسک فاکتور
-
ریسک فاکتور ها
ریسک فاکتورهای نکروز آواسکولار شامل موارد زیر است:
• جراحت: آسیب ها مانند در رفتگی مفصل لگن یا شکستگی می تواند عروق خونی پیرامونی را صدمه بزند و شریان خونی به استخوان ها را کاهش دهد.
• استفاده از استروئید: استفاده از دورهای بالای کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون یکی از منشا های رایج پردنیزون است. دلیل ایت واقعه نامعلوم است اما برخی از محققان باور دارند که کروتیکواستروئید می تواند سطوح لیپید ها در خون را افزایش دهد که منجر به کاهش شریان خون می شود.
• مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های الکلی: مصرف چندین نوشیدنی الکلی در یک روز به مدت چند سال نیز می تواند در عروق خونی شما تجمعات چربی ایجاد کند.
• استفاده از بیس فسفونات: استفاده بلند مدت از داروهایی برای افزایش تراکم استخوان ممکن است منجر به مرگ استخونی در فک شود. این عارضه نادر در برخی از افرادی که با دوز بالای این دارو ها به منظور درمان سرطان هایی مانند مولتیپل میلوما و سرطان سینه متاستاتیک مصرف شده است رخ داده است.
• دیگر روش های درمانی: پرتودرمانی برای سرطان می تواند استخون را تضعیف کند. پیوند عضو، مخصوصا پیوند کلیه نیز با نکروز آواسکولار مرتبط است. - پیشگیری
-
پیشگیری
برای کاهش احتمال نکروز آواسکولار و بهبود سلامت کلی خود، موارد زیر را دنبال کنید:
- کاهش مصرف نوشیدنیهای الکلی: مصرف زیاد نوشیدنیهای الکلی یکی از ریسک فاکتورهای اصلی در وقوع نکروز آواسکولار است.
- کاهش سطوح کلسترول: تکههای کوچک چربی یکی از رایجترین عواملی هستند که میتوانند شریانهای خونی به استخوانها را مسدود کنند.
- نظارت بر استفاده از استروئید: مطمئن شوید که پزشک شما از استفاده شما از دوزهای بالای استروئید در گذشته یا حال حاضر اطلاع داشته باشد. صدمات استخوانی مرتبط با استروئید به نظر میرسد با دورههای مصرف دوزهای بالا وخیمتر میشوند.
- سیگار نکشید: سیگار کشیدن عروق خونی را باریک میکند که میتواند جریان خون را کاهش دهد.
کشیدن سیگار یکی از راه های پیشگیری از این بیماری است
- تشخیص
-
تشخیص
در معاینه فیزیکی، پزشک اطراف مفصل شما را فشار وارد میکند تا به دنبال حساسیت به لمس بگردد. آنان همچنین ممکن است مفصل شما را به موقعیتهای مختلفی حرکت دهند تا کاهش دامنه حرکت را سنجش کنند.
با رادیولوژی میتوان این بیماری را تشخیص داد
بسیاری از عوارض میتوانند منجر به درد مفصلی شوند. روشهای تصویربرداری میتوانند نقطه دقیق درد را تشخیص دهند. این روشها ممکن است شامل موارد زیر شوند:
- رادیولوژی: آنان میتوانند تغییرات استخوانی که در مراحل نهایی نکروز آواسکولار رخ میدهند را تشخیص دهند. در مراحل اولیه این عارضه، رادیولوژی معمولاً مشکلی را نمایش نمیدهد.
- ام آر آی و سی تی اسکن: این روشها تصاویری با جزئیات نمایش میدهند که میتوانند تغییرات اولیهای که توسط نکروز آواسکولار در استخوان رخ میدهد را نشان دهند.
- اسکن استخوان: مقداری کم از ماده رادیواکتیو به داخل وریدی تزریق میشود. این تریسر به قسمتهایی از استخوان که صدمه دیدهاند یا در حال بهبود هستند، حرکت میکند و به شکل نقاط روشن بر روی روشهای تصویربرداری نمایش داده میشود.
- درمان
-
درمان
با دارو درمانی میتوان نکروز آواسکولار را درمان کرد
هدف درمان پیشگیری از تحلیل رفتن بیشتر استخوان است.
در مراحل اولیه نکروز آواسکولار، برخی از داروها ممکن است علائم را بهبود دهند.دارو درمانی
- داروهای غیر التهابی غیراستروئیدی: داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا سدیم ناپروکسن ممکن است در بهبود درد مرتبط با نکروز آواسکولار موثر باشند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی با نسخه نیز وجود دارد.
- داروهای پوکی استخوان: این داروها ممکن است روند نکروز آواسکولار را کاهش دهند اما نتایج آنها درهم است.
- داروهای کاهش کلسترول: کاهش سطوح کلسترول و چربی در خون ممکن است در پیشگیری از انسداد عروقی که منجر به نکروز آواسکولار میشود، کمک کند.
- داروهایی که عروق خونی را باز میکنند: ایلوپروس ممکن است جریان خون به استخوان دچار شده را افزایش دهد.
- رقیقکنندههای خونی: برای عارضههای لخته خونی، رقیقکنندههای خونی مانند وارفارین ممکن است در پیشگیری از لختههای خونی در عروق خونی که به استخوان دچار شده میرسند، موثر باشند.
جراحی یا عمل
- رفع فشار مرکز: جراح قسمتی از لایه داخلی استخوان را برمیدارد. علاوه بر کاهش درد، فضای اضافه داخل استخوان منجر به ایجاد بافت استخوانی سالم و عروق خونی جدید میشود.
- پیوند (گرافت) استخوان: این روش میتواند ناحیهای از استخوان را که توسط نکروز آواسکولار دچار شده است، مقاوم کند. گرافت قسمتی از بافت سالم استخوانی است که از قسمتی دیگر از بدن برداشته میشود.
- دوبارهسازی: شیاری از استخوان در بالا یا پایین مفصلی که بر روی وزن وارد میشود برداشته میشود تا فشار بر روی استخوان آسیبدیده کاهش یابد. دوبارهسازی استخوان ممکن است پیوند مفصلی را به تعویق بیاندازد.
- تعویض مفصل: اگر استخوان دچار شده بشکند یا دیگر روشهای درمانی مؤثر نباشند، جراحی میتواند قسمتهای آسیبدیده مفصل را با قطعههایی پلاستیکی یا فلزی تعویض کند.
- درمان داروهای احیاکننده: گرفتن و متراکم کردن مغز استخوان روشی جدیدتر است که ممکن است به نکروز آواسکولار لگن در مراحل اولیه کمک کند. در طول جراحی، جراح قسمتی از نمونه استخوان مرده لگن را برمیدارد و سلولهای بنیادی گرفته شده از مغز استخوان را بجایش قرار میدهد. این روش به استخوان جدید اجازه رشد میدهد.
تراپی
- استراحت: کاهش فعالیت فیزیکی یا استفاده از چوب زیر بقل برای چند ماه برای وزن نگذاشتن بر روی مفصل دچار شده ممکن است سرعت صدمه به استخوان را کاهش دهد.
- ورزش: فیزوتراپیست میتواند به شما تمریناتی برای نگهداری یا بهبود دامنه حرکت مفصل دچار شده یاد دهد.
- تحریک الکتریکی: جریانهای الکتریکی ممکن است بدن شما را برای ایجاد استخوان جدید به منظور تعویض استخوان آسیبدیده تحریک کنند. تحریک الکتریکی میتواند در طول جراحی انجام شود و مستقیماً به قسمت آسیبدیده وارد شود، یا همچنین میتواند از طریق الکترودهایی که بر روی پوست قرار میگیرند انجام شود.